شرایط، مراحل و مدارک مورد نیاز برای تعویض و تمدید پاسپورت

دریافت پاسپورت جدید یا تمدید پاسپورت قدیمی یکی از کارهای مهمی است که قبل از هرگونه سفر خارجی باید انجام دهید. از آنجایی که این کار ممکن است در برخی شرایط پیچیده و زمانبر باشد، بهتر است که در اسرع وقت برای آن اقدام کنید. یکی از مواردی که می‌تواند به شما برای سریع‌تر دریافت کردن پاسپورت کمک کند، دانستن مراحل انجام این کار و مدارکی است که باید داشته باشید. در ادامه این مقاله برای افزایش سهولت و آگاهی‌سازی شما در این زمینه، شرایط و مراحل تمدید پاسپورت را ارائه نمودیم.

تمدید پاسپورت یا تعویض آن چه زمانی مورد نیاز است؟

پاسپورت نشان دهنده هویت افراد در کشورهای خارجی است و نه تنها بدون آنها خروج از کشور امکان‌پذیر نیست، بلکه اعتبار نداشتن آن در طول اقامت در کشور مقصد ممکن است مسافران را به دردسر بیندازد. پس باید پیش از سفر به کشورهای خارجی، وضعیت پاسپورت خود را بررسی کنید و در صورت لزوم برای تمدید پاسپورت خود اقدام کنید. تعویض پاسپورت یا تمدید آن معمولا در صورت بروز تغییراتی در مشخصات صاحب آن مانند نام و نام خانوادگی یا تمام شدن صفحاتش ضروری است. البته شرایط دیگری هم وجود دارد که تعویض یا تمدید پاسپورت در آن ضروری است:

۱. تمام شدن مدت اعتبار پاسپورت

مدت زمان اعتبار پاسپورت ایرانی ۵ سال است و دارندگان آن بعد از گذشت این مدت نمی‌توانند از آن استفاده کنند. اعتبار پاسپورت در زمان صدور آن مشخص می‌شود و در صورت نیاز به استفاده از آن حتما باید اعتبار آن را چک کنید. اگر اعتبار آن به اتمام رسیده باشد و نیاز به استفاده از پاسپورت خود را داشته باشید، باید ابتدا برای تمدید آن اقدام کنید. البته این نکته را باید در نظر بگیرید که تمدید پاسپورت قبل از اتمام انقضا همیشه راحت‌تر و سریع‌تر از تمدید آن پس از پایان انقضای آن است.

۲. پیش از رفتن به سفرهای طولانی

گفتیم که تمام شدن مدت زمان اعتبار پاسپورت در طول زمان اقامت در کشورهای دیگر می‌تواند برای مسافران مشکلاتی مانند دیپورت شدن یا عدم اجازه ورود به کشور مقصد به وجود آورد؛ به عنوان مثال، اگر قصد سفری با مدت زمان بیشتر از ۶ ماه را دارید، باید پیش از سفر اقدام به تمدید پاسپورت خود کنید.

۳. جدا کردن پاسپورت فرزندان

طبق قوانین کشور ما، پاسپورت برای کودکان به ۲ صورت صادر می‌شود: یکی از موارد پاسپورت مستقل است که به صورت عادی و جداگانه صادر می‌شود و دیگری پاسپورت وابسته است که نام فرزند را در پاسپورت یکی از اعضای درجه یک خانواده می‌آورند. اگر قیم کودک بخواهد برای فرزند یک پاسپورت مستقل بگرد و نام او را از پاسپورت خود حذف کند، باید پاسپورت خود را تعویض کند.

۴. مخدوش شدن پاسپورت

اگر پاسپورت شما دارای هرگونه مشکل فیزیکی، خط خوردگی و آسیب باشد، از اعتبار خارج می‌شود. در چنین شرایطی باید در اولین فرصت برای تعویض پاسپورت مخدوش و دریافت نسخه جدید خود اقدام کنید. 

تمدید پاسپورت چه مراحلی دارد؟

به صورت کلی تمدید پاسپورت کار سختی نیست و مراحل پیچیده‌ای ندارد. برای این کار دو روش آنلاین و حضوری وجود دارد که در ادامه به توضیح آن پرداخته شده است:

تمدید پاسپورت به‌صورت آنلاین

پس از شیوع بیماری کووید در همه زمینه‌ها تلاش‌هایی برای سهولت بخشیدن به کارها و غیر حضوری شدن امور پیش گرفته شد. پلیس مهاجرت و گذرنامه هم در همین راستا تلاش کرده است تا بخشی یا همه مراحل تعویض پاسپورت آنلاین و از طریق سایت اداره گذرنامه انجام شود.

اولین مرحله از تمدید به صورت آنلاین، مراجعه به آدرس egozar.epolice.ir و  ثبت‌نام در آن است. پس از آن باید در بخش گذرنامه، گزینه درخواست گذرنامه را انتخاب کنید. پس از گذراندن مراحل معرفی، باید اطلاعات هویتی  را که از شما خواسته می‌شود، به درستی وارد و پس از بازبینی کامل تایید کنید. بعد از پرداخت هزینه تمدید گذرنامه و نشان دادن پیام موفقیت پرداخت درخواست شما کامل می‌شود. در نهایت پس از انجام رسیدگی‌های لازم پاسپورت شما از طریق پست به نشانی‌ای فرستاده می‌شود که در زمان ثبت‌نام وارد کرده‌اید.

البته تمدید پاسپورت آنلاین هنوز هم با مشکلاتی مواجه است و ممکن است در حین هر کدام از مراحل بالا به شما پیام‌های خطایی بدهد. به همین دلیل این راه مناسبی برای تمدید گذرنامه فوری نیست؛ به‌خصوص برای افرادی که سفرشان نزدیک است.

تمدید گذرنامه با مراجعه به پلیس ۱۰+ 

اما راه بهتر و مطمئن‌تر برای تمدید گذرنامه مراجعه حضوری به مراکز پلیس ۱۰+ است. اگر این روش را انتخاب می‌کنید، تنها کافیست مدارکی را تهیه کنید که در ادامه گفته می‌شود و به یکی از دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنید. پس از آن باید اطلاعات بیومتریک (عکس جدید متقاضی و اثر انگشت) خود را ثبت کنید و هزینه پاسپورت جدید را بپردازید. پس از طی شدن این مراحل، رسیدی به شما داده می‌شود که باید آن را تا زمان تحویل گذرنامه پیش خود نگه دارید. پاسپورت شما به آدرسی ارسال می‌شود که در فرم درخواست خود وارد کرده‌اید و شما باید رسیدی را که نزد خود نگه داشته‌اید، به مامور پست تحویل دهید تا گذرنامه‌تان را تحویل بگیرید.

تعویض یا تمدید پاسپورت چقدر طول می‌کشد

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که هر فرد در زمینه تمدید پاسپورت خود دارد، مدت زمانی است که پروسه تمدید آن طول می‌کشد. تمدید گذرنامه در صورتی که تمام مدارک فرد متقاضی کامل باشد، ۲ الی ۳ هفته زمان می‌برد. اما همیشه ممکن است که مشکلاتی مانند سوءپیشینه برای متقاضی پاسپورت پیش بیاید که ممکن است روند دریافت آن را طولانی‌تر کند. پس بهتر است که حداقل یک ماه قبل از اتمام اعتبار پاسپورت برای تمدید آن اقدام کنید. 

تمدید نکردن به موقع پاسپورت چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

عدم تمدید به موقع پاسپورت برای افرادی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند، می‌تواند عواقبی داشته باشد که سختی‌های زیادی را به مسافر تحمیل کند؛ به عنوان مثال، ممکن است با پاسپورتی که کمتر از ۶ ماه اعتبار دارد، از ورود شما به کشور مقصد جلوگیری شود؛ یا ممکن است از کشوری که در آن حضور دارید، در صورت نبود سفارت ایران برای تمدید پاسپورت دیپورت شوید. پس تمدید پاسپورت باید به موقع انجام شود، چون مشکلات و عواقب احتمالی عدم تمدید به موقع بیشتر از سختی‌ها فرایند تمدید پاسپورت است.

مدارک موردنیاز برای تعویض یا تمدید پاسپورت

برای تمدید پاسپورت‌تان باید در دست داشتن مدارک هویتی کامل خود، به یکی از مراکز پلیس ۱۰+ مراجعه کنید. این مدارک به شرح زیر است:

پیگیری زمان و وضعیت صدور پاسپورت

انتظار کشیدن حتی برای دریافت پاسپورت کار سختی است. در این میان، اگر نگرانی‌هایی هم از بابت درست طی شدن مراحل هم داشته باشید، ممکن است این انتظار را دشوارتر هم بکند. اگر شما هم می‌خواهید پیگیر وضعیت صدور گذرنامه خود باشید، می‌توانید از طریق ارسال پیامک به شماره ۱۱۰۰ یا کد دستوری #۱۱۰*  اقدام کنید. 

شرایط خاص تمدید پاسپورت

تمدید پاسپورت و مدارک مورد نیاز برای افراد با سن و جنسیت‌های مختلف متفاوت است. در ادامه برای آگاه‌سازی شما این شرایط به تفکیک آورده شده است. 

تمدید پاسپورت برای آقایان

آقایان بیشتر از ۱۸ سال برای دریافت پاسپورت جدید یا خروج از کشور، به ارائه کارت پایان خدمت هوشمند هستند. اگر فردی به هر دلیلی دارای معافیت دائم یا موقت از سربازی است، باید نامه تاییدیه سازمان نظام وظیفه را داشته باشد. البته این قانون برای آقایان بالای  ۵۰ سال صادق نیست و آن‌ها می‌توانند برای تمدید پاسپورت خود بدون کارت پایان خدمت یا معافیت اقدام کنند. 

تمدید پاسپورت برای زنان

تمدید یا دریافت گذرنامه برای خانم‌ها در صورت تاهل یا مجرد بودن شرایط خاص و متفاوتی دارد. خانم‌های مجرد که زیر سن قانونی هستند (۱۸ سال) برای گرفتن گذرنامه خود نیاز به اجازه ولی خود دارند. این دختران بعد از رسیدن به سن قانونی هیچ محدودیتی برای دریافت یا تمدید پاسپورت خود ندارند. اما زن‌های متاهل برای دریافت گذرنامه خود باید اجازه محضری از همسرشان داشته باشند. اگر آنها در زمان دریافت پاسپورت خود مجرد بوده باشند و در زمان تمدید آن ازدواج کرده باشند، باید علاوه بر اجازه محضری مدارک همسر خود را هم ارائه دهند.

تعویض پاسپورت بعد از ازدواج

شرایط تعویض پاسپورت بعد و قبل و ازدواج برای آقایان فرقی ندارد. اما همان طور که در بالا گفته شد، خانم‌های متاهل در هر سنی که باشند برای دریافت یا تمدید پاسپورت خود نیاز به اجازه محضری همسر خود دارند. 

هزینه تمدید پاسپورت در سال ۱۴۰۲ چقدر است؟

هزینه تعویض یا تمدید گذرنامه شامل هزینه‌های متفاوتی است که در هنگام انجام مراحل درخواست از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان موجود در دفاتر پلیس ۱۰+ پرداخت می‌شود. این هزینه‌ها به شرح زیر است:

در مجموع هزینه تمدید گذرنامه حدود ۱۲۰ هزار تومان و در صورتی که گذرنامه شما مفقود شده باشد، حدود ۱۶۵ هزار تومان است. 

بیمه مسافرتی، اهمیتی به اندازه پاسپورت دارد

بیمه مسافرتی یکی از انواع بیمه اشخاص است و برخی از کشورها آن را یکی از مدارک الزامی برای سفر تعیین کرده‌اند. مسافران با خرید این بیمه، خسارت‌ها و حوادث احتمالی را بیمه می‌کنند که ممکن است در سفر برای آن‌ها رخ دهد. خسارت‌های ناشی از لغو پرواز، مفقودی بار و وسایل و حتی هزینه‌های درمانی با کمک این بیمه تحت پوشش قرار می‌گیرد. شما می‌توانید در روزهای شلوغ و پر کار پیش از سفر، با مراجعه به وبسایت ازکی شرایط بیمه‌های مسافرتی مختلف را بررسی و به‌صورت آنلاین و سریع بهترین آن‌ها را خریداری کنید.

سوالات متداول

۱. چه زمانی باید پاسپورتم را تمدید کنم؟

اعتبار پاسپورت 5 سال است، پس قبل از تمام شدن آن، قبل از سفرهای طولانی (بیش از 6 ماه)، تغییر نام یا نام خانوادگی، آسیب یا مخدوش شدن پاسپورت و برای فرزندتان پاسپورت جداگانه می‌خواهید.

۲. مراحل تمدید پاسپورت چیست؟

آنلاین: ثبت نام در سایت اداره گذرنامه، ارائه مدارک و دریافت پاسپورت پستی. حضوری: مراجعه به پلیس +10، ارائه مدارک، ثبت اطلاعات بیومتریک و دریافت پاسپورت پس از 2 تا 3 هفته.

۳. تمدید پاسپورت چقدر طول می‌کشد؟

معمولا 2 تا 3 هفته، در صورت مشکلاتی مانند سوء پیشینه ممکن است بیشتر شود.

۴. عدم تمدید به موقع پاسپورت چه عواقبی دارد؟

جلوگیری از ورود به کشور مقصد. دیپورت شدن از کشور محل اقامت.

۵. هزینه تمدید پاسپورت چقدر است؟

حدود 120 هزار تومان (1402). 165 هزار تومان برای پاسپورت مفقود شده.