خسارت های تحت پوشش بیمه هواپیما کدامند؟
در این مقاله با هواپیما، بیمه هواپیما و بیمه بدنه و بیمه مسئولیت هواپیما و خسارتها و ریسک های تحت پوشش آن آشنا می‌شویم.
هواپیما چیست؟
هواپیما نوعی هواگرد است که به وسیله موتور جت یا پیستونی به پرواز در می‌آید. به عبارت دیگر، هواپیما مجموعه‌ای از تجهیزات و قطعات است که بعد از نصب در کنار یکدیگر، شرایط پرواز را آماده می‌کنند.
از نظر طرح و عملکرد، هواپیماها را می‌توان به دو دسته هواپیما با بال ثابت و هواپیما با بال متحرک (هلی‌کوپتر یا بالگرد) تقسیم کرد.
هواپیماها در اندازه‌‌ها، انواع و کاربردهای مختلف و متنوع وجود دارند. موارد گسترده استفاده از هواپیماها شامل استفاده‌‌های تفریحی و گردشگری، حمل و نقل عمومی، نظامی و تحقیقاتی است و برخی نیز تولید شده‌اند تا از راه دور به وسیله یک کامپیوتر کنترل شوند؛ مانند پهپاد‌ها.
با افزایش استفاده از هواپیما و طیف گسترده کاربرد آن، تحت پوشش بیمه‌ای قرار دادن ریسک‌های مربوط به استفاده از هواپیماها امری بدیهی و غیر قابل اجتناب است. بنابراین پوشش بیمه‌ای تحت عنوان بیمه هواپیما به وجود آمد.
اين نوع بيمه، پوشش‌های مورد نياز بيمه‌گذاران را در مقابل خطرات مربوط به هواپيما مانند مالكيت، اداره، تعمير و نگهداری و يا فروش ارائه می‌دهد. در اين بخش اشاره مختصری به بيمه بدنه و مسئوليت نيز خواهد شد.
در صورت بروز حادثه بيمه هواپيما نيز مانند بيمه اتومبيل، هم خسارتهای مالی به وسيله نقليه و هم خسارتهای مالی و جانی وارد به افراد ثالث را شامل می‌شود. هواپيما و خطرات پرواز دارای مسائل و مشكلات خاص خويش است.
ریسک‌های فاجعه آميز هواپيما معمولا همراه با صدمات بدنی و فوت انسان‌ها و خسارتهای مالی وارد به اشخاص ثالث است. پيچيدگی تكنولوژی، ساخت و پيدايش هواپيماهای جديد با ظرفيت‌های بيشتر برای حمل مسافر، بار و سوخت، باعث افزایش مشکلات در این نوع از بیمه شده است.
اصول كلی قرارداد بيمه بدنه و بیمه مسئولیت هواپیما :
- نوع هواپيمايی كه بيمه می‌شود.
- خصوصيات، دانش فنی و ساعت پرواز خلبان.
- موقعيت جغرافيايی كه هواپيما در آن مناطق تردد می‌كند.
- کاربری و اهدافی كه هواپيما برای انجام آن به كار می‌رود.
کاربری هواپيماها:
- پرواز در خطوط هواپيمايی مجاز و به منظور فعاليت تجاری.
- به عنوان هواپيماهای شخصی و برای مصارف كاری و تفريحی.
- كاربرد در مصارف علمی و تحقيقاتی و عكسبرداری.
- كاربرد برای مصارف كشاورزی.
- كاربرد برای مصارف صنعتی.
پوشش‌های بدنه بیمه هواپیما
بیمه بدنه هواپیما دربردارنده پوشش خسارتهای متداول مانند آتش سوزی، دزدی، طوفان و خسارتهای زمينی (تصادف غير از مواقع پرواز) است. این نوع بيمه به صورت تمام خطر است و به اشكال زير ارائه می‌شود:
الف) بيمه تمام خطر در زمانی كه هواپيما در حركت نيست
تمام خسارتها و فقدان فيزيكی هواپيما هنگامی كه در فرودگاه (زمين) قرار دارد و از نيروی محركه خود برای حركت و جابجايی استفاده نمی كند، تحت پوشش اين نوع بيمه قرار می‌گيرد.
ب) بيمه تمام خطر به جز مواقعی كه هواپيما در پرواز است
تمام خسارتها و فقدان فيزيكی هواپيما در روی زمين حتی خسارتهای زمان جابجايی هواپيما (Taxiing) تحت پوشش اين نوع بيمه قرار می‌گيرد.
ج) بيمه تمام خطر، بر روی زمين و در زمان پرواز
تمام خسارتها و فقدان ناشی از حركت، توقف و يا جابجايی هواپيما بر روی زمين و در زمان پرواز، تحت پوشش اين نوع بيمه قرار می‌گيرد.
خسارتهای خارج از تعهد بیمه هواپیما
موارد استثناء شده‌ی بيمه بدنه، در بيمه نامه‌‌های صادره تا حدودی با يكديگر متفاوت است؛ اما جنبه عمومی كه در تمام بيمه نامه‌ها يافت می‌شود به شرح زير است:
- در صورتی که هواپيما برای مصارف غير قانونی و با اطلاع و رضايت بيمه‌گذار به كار گرفته شود.
- زمانی كه هواپيما در خارج از محدوده جغرافيايی قید شده در بيمه نامه فعاليت كند.
- در صورتی که از هواپيما برای مصارفی غير از آنچه در بيمه نامه قيد شده، استفاده شود.
- هدايت هواپيما توسط فرد ديگری غير از خلبان آن، مگر در مواردی كه عمل جابجايی (Taxiing) انجام می‌شود.
- هنگامی كه شرايط قابليت پرواز هواپيما و يا اعتبار گواهينامه خلبانی خلبان نقض شده، اما پرواز انجام شده است.
- در صورتی كه هواپيما در زمان پرواز بعضی از قوانين و مقررات هواپيمايی كشوری را با موافقت بيمه گذار، نقض كرده باشد.
- خسارتهای ناشی از كهنگی و فساد لاستيک‌های هواپيما، مگر آنکه در شرایط خصوصی بیمه نامه شرایط دیگری درج شده باشد.
- خسارتهای ناشی از تغيير و تبديل هواپيما.
- جنگ، اعتصاب، شورش و بلوا.
- خسارتهای ناشی از عدم استفاده از هواپیما.
پوشش‌های بیمه مسئولیت هواپیما
بیمه مسئولیت هواپیما ، دارای سه نوع پوشش است كه حدود مسئوليت هر يک از آنها با يكديگر متفاوت است:
الف) صدمات بدنی، به استثنای مسئوليت در قبال سرنشينان هواپيما
اين نوع بيمه، بيمه‌گذار را در مقابل اقدامات و دادخواهی قانونی اشخاص ثالث برای مواردی مانند صدمات بدنی، بيماری و مرگ در اثر حادثه در قبال مالكيت، تعمير و نگهداری و كاربرد هواپيما با توجه به شرايط مندرج در بيمه نامه پوشش می‌دهد.
در اين نوع پوشش بيمه‌ای غرامت هر فرد در قبال فوت و يا صدمات بدنی مشخص است و حداكثر میزان تعهد بيمه‌گر برای خسارتهای رخ داده در اثر هر حادثه نيز معين است.
ب) صدمات بدنی سرنشينان هواپيما
اين نوع بیمه مسئولیت هواپیما ، بيمه‌گذار را در مقابل اقدامات و دادخواهی قانونی اشخاص ثالث برای مواردی مانند صدمات بدنی، بيماری و مرگ در اثر حادثه هواپيما با توجه به شرايط مندرج در بيمه نامه پوشش می‌دهد. در اين نوع پوشش بیمه‌ای غرامت هر فرد در قبال فوت و يا صدمات بدنی مشخص است و حداكثر میزان تعهد بيمه‌گر نيز برای خسارتهای رخ داده در اثر هر حادثه معين شده است.
ج) بيمه مسئوليت خسارتهای مالی
اين نوع بیمه مسئولیت هواپیما ، بيمه‌گذار را در مقابل دعاوی و خسارتهای مالی ناشی از فعاليت‌های مربوط به مالكيت، تعمير و نگهداری و يا كاربرد هواپيما، پوشش می‌دهد. میزان مسئوليت بيمه‌گر برای هر حادثه معين است.
خسارتهای خارج از تعهد بيمه‌گر (استثنائات)
بيمه‌گران مختلف شرایط متفاوتی در مورد بیمه هواپیما دارند، اما به طور كلی موارد استثنا شده به شرح زير است:
- خسارتهای بدنی وارد به خود بيمه‌گذار.
- خسارتهای بدنی وارد به كاركنان بيمه‌گذار در طول مدت خدمت و اعتبار بيمه نامه.
- خسارتهای مالی وارد به اشياء و اموال بيمه‌گذار، زمانی كه متعلق به وی يا در تصرف و كنترل او باشد.
- مسئوليت‌های بيمه‌گذار برای صدمات بدنی و يا خسارتهای مالی ایجاد شده در اثر توليد، ساخت و يا فروش هواپيما و قطعات و لوازم يدكی آن و يا ناشی از هرگونه عمليات خدماتی (سرويس)
- مسئوليت بيمه‌گذار هنگامی كه هواپيما با اجازه وی، و بدون توجه به گواهی قابليت پرواز و يا ناديده گرفتن برخی از قوانين هواپيمايی كشوری، اقدام به پرواز نمايد.
مطلبتون خیلی خوب بود ممنون.