انواع بیمه باربری و حمل نقل و خسارت های تحت پوشش آن

بییمه باربری چیست؟ چه شرایطی دارد و از کی این بیمه به‌عنوان یک رشته بیمه‌ای مجزا شناخته شده است؟ به اعتقاد محققین‌ قدیمی‌ترین‌ نوع‌ بیمه‌ که‌ تا حدود زیادی با قواعد بیمه‌ امروزی‌ تشابه داشته، بیمه باربری و حمل و نقل دریایی‌‌ است. این ‌بیمه‌نامه ‌در اواسط‌ قرون‌ وسطی‌ در بین‌ تجار، مالکان‌ کشتی‌ و سرمایه‌داران‌ و بانک‌داران‌ رایج‌ بوده‌ است‌. بیمه‌ حمل و نقل کالا همچون‌ سایر پدیده‌‌های اجتماعی‌ سیر تکاملی‌ خود را در ط‌ول‌ زمان‌ سپری‌ نموده ‌تا به ‌شکل ‌امروزی‌ در آمده‌ است.

در این شکل‌گیری‌ عوامل، مراجع‌ و مؤسسات‌ مختلفی‌ نقش‌ مؤثر داشتند ‌که معروف‌ترین ‌آنها ‌مؤسسه ‌بیمه‌گران‌ لندن‌‌ است. مؤسسه‌ نامبرده‌ شرایط‌ و مقرراتی‌ را تدوین‌ کرد که ‌حاوی‌ مسائل‌ فنی‌ و حقوقی‌ بیمه باربری و حمل و نقل بوده‌ است و در زمینه‌ کشتی‌ و کالا مبنای‌ صدور بیمه‌نامه‌ در بسیاری‌ از کشورهای‌ جهان‌ از جمله‌ کشور ما قرارگرفت‌. دربیمه‌ حمل‌ و نقل‌ آخرین‌ شرایط‌ مربوط‌ به‌ سال‌ ۱۹۸۳ میلادی‌‌ است که‌ به‌ شرایط‌ C ،B ،A  معروف‌ و به‌ ترتیب‌ جایگزین‌ شرایط‌ قدیمی‌ F.P.A ،W.A ،ALL RISKS  شده است.

 بیمه باربری چیست

بیمه باربری و حمل و نقل کالا (زمینی، دریایی و هوایی) ‌بیمه‌ای‌ است‌ که‌ به موجب‌ آن‌ ‌بیمه‌گر در مقابل‌ دریافت حق‌ بیـمه‌ ‌از ‌بیمه‌گذار متعهد‌ می‌شود درصورتی‌که در جریان‌ حمل‌ کالا از نقطه‌ای‌ (مبدأ حمل‌ کالا) به‌ نقطه دیگر (مقصد حمل‌ کالا)، در اثر وقوع‌ خطرهای‌ موضوع‌ بیمه‌ کالا تلف‌ شده‌ و یا دچار خسارت شود و یا ‌بیمه‌گذار هزینه‌هایی در رابطه‌ با این‌ خطرات ‌متحمل‌ شود، تمام خسارت‌های وارد را جبران‌ نماید. علاوه‌‌براین‌ در بعضی‌ موارد زیان‌ وارده‌ به ‌اشخاص‌ ثالث‌ نیز از طریق‌ این‌ بیمه‌ جبران‌‌ می‌شود.

اصطلاحات تخصصی بیمه باربری و حمل و نقل

مانند هر رشته بیمه‌ای دیگر، بیمه باربری هم اصطلاحاتی دارد که باید ر رابطه با آنها بدانید. در ادامه بخشی از آنها به‌همراه توضیح‌شان آمد است.

زیان همگانی

یکی از اصول قانون دریانوردی است که بر پایه آن همه طرف‌‌های دخیل در یک سفر دریایی، در هرگونه خسارتی که با قربانی‌کردن داوطلبانه بخشی از کشتی یا کالاهای آن به‌منظور نجات از موارد اضطراری صورت گرفته است، به تناسب سهیم‌ هستند.

بیمه اتکایی (Reinsurance)

قرارداد واگذاری که به‌موجب آن شرکت بیمه بخشی از تعهدات ‌بیمه‌ای‌ مازاد بر ظرفیت مالی و فنی خود را مجدداً نزد شرکت یا شرکت‌‌های بیمه دیگر (شرکت‌های بیمه اتکایی) بیمه می‌نمایند.

بارنامه: 

بارنامه اوراق بهاداری است که از طرف مؤسسه بیمه باربری و حمل و نقل صادر و مشخصات کالا، نام و آدرس گیرنده و فرستنده کالا، میزان کرایه حمل، مشخصات، تعداد و وزن کالا در آن قید‌ می‌شود. بارنامه به منزله قرارداد حمل، رسید دریافت كالا و سند مالكیت آن است.

مانیفست

فهرست محصولاتی که یک وسیله حمل و نقل مثل کشتی یا قطاری که بیشتر از یک بارنامه دارند، حمل می‌کند را مانیفست می‌گویند. در فارسی به آن فهرست کل کالا می‌گویند که شامل ریز کلیه بارنمه‌های مربوط به یک محموله می‌شود.

Total Loss

فقط تلف‌شدن کامل مورد بیمه در یک مرحله بر اثر آتش‌سوزی، غرق‌شدن، سقوط هواپیما را در بر‌ می‌گیرد. این ‌بیمه‌نامه فقط تا رسیدن به مبادی ورودی کشور مقصد اعتبار دارد.

ارزش مورد بیمه 

در صورتی که بین ‌بیمه‌گذار و ‌بیمه‌گر توافق خاصی صورت نپذیرفته باشد، ارزش مورد بیمه شامل مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و عدم‌النفع‌ می‌باشد.

عدم‌النفع در بیمه باربری چیست؟

در بیمه باربری بیمه‌گذار می‌تواند ۱۰ درصد ارزش کالای خود را به‌عنوان ارزش اضافی در نظر بگیرد. در این شرایط درصورتی‌که کالا و باری که بیمه می‌کند، دچار خسارت شود تا درخواست دوباره کالا و رسیدن آن به دست بیمه شده، ضرر مال او جبران می‌شود. به این امر عدم‌النفع در باربری گفته می‌شود.

پارتشیپمنت چیست؟

یعنی حمل به دفعات؛ به این معنی که کالای مورد بیمه طی چند مرحله از مبدأ به مقصد مندرج در ‌بیمه‌نامه حمل شود.

ترانشیپمنت (Transshipment) در بیمه باربری چیست؟

انتقال کالا از یک وسیله‌نقلیه به وسیله‌نقلیه دیگر ترانشیپمنت است. این نوع نقل و انتقال بیشتر در حمل و نقل ترکیبی رایج است که در آن از وسایل نقلیه مختلف از جمله کشتی، هواپیما، قطار، کامیون، تریلر و سایر وسایل برای ارسال کالا به مقصد استفاده‌ می‌شود. جریان انتقال غالباً با تخلیه و بارگیری مجدد همراه بوده است و به دو شکل انتقال مستقیم و انتقال غیر مستقیم‌ می‌باشد.

 FOB در بیمه باربری چیست؟

یا تحویل روی عرشه، کلمه‌ای برای توصیف یک فرآیند خاص از حمل و نقل کالاست و به‌معنی قیمت تا لحظه تحویل روی کشتی است. بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب فروشنده وظیفه دارد، تمامی هزینه‌‌های کالا را تا محل حمل اصلی متقبل شود و تمامی هزینه‌‌های بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و غیره را خریدار متقبل می‌شود.

کلوز بیمه باربری چیست؟

کلوزها بیمه‌ باربری دسته‌های مختلف این بیمه هستند که پوشش‌های متفاوتی دارند. کلوز‌های بیمه باربری ۳ دسته کلوز A، کلوز B و کلوز C هستند.

CPT در بیمه باربری چیست؟

CPT که مخفف اصطلاح Carriage Paid To است، به‌معنی پرداخت کرایه حمل تا مقصد حمل مرکب است که بیشتر برای بارهایی استفاده م‌شود که به‌صورت‌هایی و زمینی منتقل می‌شوند، استفاده می‌شود.

انواع بیمه باربری و حمل و نقل بر اساس محدوده جغرافیایی

اکنون که با پاسخ سؤال بیمه باربری چیست آشنا شدید بهتر است که انواع آن را هم بشناسید. بیمه‌های باربری بر اساس نوع محدوده جغرافیایی و پوشش‌ها دسته‌بندی می‌شوند. بیمه حمل و نقل بر اساس محدوده جغذایایی ۴ نوع متفاوت به شرح زیر دارد:

۱) بیمه باربری و حمل و نقل وارداتی

مختص کالاهایی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی از کشورهای خارجی خریداری می‌شوند، که به‌صورت خریدهای براتی، بدون انتقال ارز و یا از طریق اعتبارات اسنادی انجام‌ می‌گیرد و باتوجه‌به قوانین جاری، خرید این نوع بیمه برای واردکنندگان کالا اجباری می‌باشد.

۲) بیمه باربری و حمل و نقل صادراتی

کالاهایی که از ایران به مقصد کشورهای خارجی حمل می‌شود، بر اساس انواع شرایط فروش، نیاز به ‌بیمه‌نامه صادراتی دارند. به‌موجب این بیمه، شرکت‌های بیمه کالای صادره از کشور ایران تا کشور مقصد را تحت پوشش قرار‌ می‌دهند.

مشخص نمودن ذی‌نفع یا ‌بیمه‌گذار در این نوع بیمه‌نامه‌ها حائز اهمیت‌ می‌باشد. 

۳) بیمه باربری و حمل و نقل ترانزیت

مبدأ و مقصد برخی از حمل‌ها در خارج از كشور ایران بوده و ممکن است كشور ایران نیز در مسیر حمل قرار داشته باشد. به بیمه‌نامه‌های مربوط به این نوع حمل‌ها، بیمه‌نامه‌های ترانزیت‌ می‌گویند و نرخ و شرایط بیمه‌نامه‌های صادراتی عیناً برای آنها مورد استفاده قرار‌ می‌گیرد.

برای صدور این نوع بیمه‌نامه‌ها مجوز مدیریت بیمه‌های باربری و حمل و نقل الزامی است. 

۴) بیمه باربری و حمل و نقل داخلی

کلیه تولیدات و محموله‌هایی که توسط تولیدکنندگان و تجار در محدوده جغرافیایی کشور ایران جابجا می‌شوند، توسط این بیمه‌ تحت پوشش ‌بیمه‌ای‌ نزد شرکت‌های بیمه قرار می‌گیرند.

انواع بیمه باربری و حمل و نقل بر اساس پوشش

بیمه‌های باربری بر اساس پوشش به ۵ دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱) ‌بیمه‌نامه از بین‌ رفتن‌ تمامی‌ كالا (Total Loss)

بیمه Total Loss عملاً در دنیا منسوخ شده و کاربرد چندانی ندارد و اساساً به بیمه تشریفاتی یا بیمه گمرگی شهرت یافته است. بر اساس‌ شرایط این‌ بیمه‌نامه‌، ‌بیمه‌گر زمانی‌ اقدام‌ به‌ جبران‌ خسارت‌ بیمه‌گذار می‌كند كه‌ تمامی‌ كالا و محموله‌ در جریان‌ حمل‌ و به‌‌علت‌ یكی‌ از خطرات‌ دریا از بین‌ رفته‌ است و به ‌همین‌ دلیل‌ اگر بخش‌ عمده‌ كالا از بین‌ رفته‌ و صرفاً اندكی‌ از آن‌ باقی‌ بماند، ‌بیمه‌گر تعهدی‌ در جبران‌ خسارت‌ كالا نخواهد داشت.

بر اساس‌ مصوبات‌ هیئت‌ وزیران‌، كالای‌ صادراتی‌ باید تحت‌ پوشش‌ ‌بیمه‌ای‌ قرار گیرد و چون‌ عرف‌ بر این ‌است‌ كه‌ خریدار پوشش‌ ‌بیمه‌ای‌ مورد نیاز خود را كه‌ متناسب‌ با كالاست‌ نزد ‌بیمه‌گر كشور خود تهیه‌ كند این‌ نوع‌ پوشش‌ ‌بیمه‌ای‌ صرفاً به‌صورت‌ تشریفاتی‌ و جهت‌ ترخیص‌ كالا برای‌ عملیات‌ صادرات‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گرفت‌.

۲) مجموعه شرایط C

خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط ‌بیمه‌گران كالا با كلوز C عبارتست از:

‌

علاوه بر خطرات اشاره شده در كلوز C می‌توان با دریافت حق بیمه اضافی خطر عدم تحویل یک بسته كامل كالا طبق كلوز (عدم تحویل انستیتو ‌بیمه‌گران لندن) را تحت پوشش قرار داد؛ که در این صورت باید ضمن قید شرط (عدم تحویل یک بسته كامل كالا طبق كلوز) در بخش شرایط خصوصی بیمه‌نامه، كلوز مورد اشاره نیز به ‌بیمه‌نامه الصاق شود.

این ‌بیمه‌نامه باتوجه‌به خطرات محدود خود، جزء بیمه‌نامه‌های ارزان قیمت محسوب‌ می‌شود كه معمولاً فقط برای برخی كالاها كه احتمال خسارت‌های جزئی آنها كمتر است، به كار‌ می‌رود؛ مثلاً برای حمل تیرآهن، ورق فولاد و … .

۳) مجموعه شرایط B

خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط ‌بیمه‌گران كالا با كلوز B عبارتست از:

 مطابق قوانین علاوه بر خطرات مندرج در شرایط B خسارات ناشی از عدم تحویل یك بسته كامل كالا، دزدی و دله‌دزدی، قلاب‌زدگی، آبدیدگی، روغن‌زدگی، شكست، ریزش و خسارت ناشی از كالاهای دیگر نیز تحت پوشش بیمه‌ می‌باشد.

فرانشیز یا سهم ‌بیمه‌گذار از خسارت

در مجموعه شرایط B به‌علت پوشش خطرات اضافی در ایران معادل ۳% ارزش هر بسته خسارت‌دیده تحت عنوان فرانشیز به‌عهده ‌بیمه‌گذار خواهد بود. منظور از بسته کوچک‌ترین واحد بسته‌بندی مندرج در بارنامه‌ می‌باشد.

برای خطراتی که بین شرایط C  و B  مشترک‌ می‌باشد، فرانشیز اعمال نخواهد شد.

۴) مجموعه شرایط A

در مجموعه شرایط ‌بیمه‌گران كالا با كلوز A، تمامی خطرات به‌جز موارد استثناء شده (استثنا شده در مجموعه شرایط مذکور که در بخش استثنائات به آنها اشاره خواهیم کرد) تحت پوشش قرار‌ می‌گیرد.

 استثنائات کلوزهای سه گانه بیمه باربری و حمل و نقل

بیمه باربری و حمل و نقل با شرایط کلوزهای B ،A و C به‌هیچ‌وجه شامل خطرات زیر نمی‌شود:

بعضی از استثنائات از جمله خطر جنگ، شورش، بلوا و اعتصاب و … با دریافت هزینه اضافه و خرید پوشش مربوط به آنها، قابل بیمه‌شدن‌ می‌باشند.

۵) پوشش داخلی

در بیمه‌نامه‌های باربری و حمل و نقل داخلی خطرات تحت پوشش به دو دسته خطرات اصلی و اضافی تقسیم‌ می‌شود که به شرح ذیل‌ می‌باشد:

خطرات اصلی

دلیل نام‌گذاری خطرات اصلی این است که احتمال وقوع آنها نسبت به سایر خطرات مرتبط با کالاهای خاص بیشتر است و ارتباطی به ماهیت مورد بیمه ندارد. این خطرات عبارتند از:

• ‌آتش‌سوزی و حادثه وسیله‌نقلیه شامل تصادف، واژگون‌شدن و پرت‌شدن وسیله‌نقلیه

خطرات اضافی

این دسته از خطرات متنوع است و بیشتر مرتبط با نوع کالا‌ می‌باشد که با درخواست ‌بیمه‌گذار و پرداخت حق بیمه اضافی‌ می‌توان آنها را پوشش داد. خطرات رایج اضافی عبارتند از:

خطرات اصلی به‌صورت پیش فرض درشرایط خصوصی بیمه باربری و حمل و نقل داخلی چاپ‌ می‌شود و خطرات اضافی باید پس از اخذ درخواست ‌بیمه‌گذار با دریافت حق بیمه اضافی، در قسمت خطرات اصلی در شرایط خصوصی درج گردد.

درج شماره وسیله‌نقلیه و بارنامه در متن ‌بیمه‌نامه باربری و حمل و نقل الزامی است. در غیر این صورت متن زیر باید در شرایط خصوصی ‌بیمه‌نامه درج شود.

 ” ‌بیمه‌گذار موظف است پیش از شروع حمل شماره وسیله‌نقلیه و بارنامه را کتباً به ‌بیمه‌گر اعلام نماید. در غیر این صورت ‌بیمه‌گر هیچ‌گونه تعهدی در قبال خسارت وارد نخواهد داشت.“

شرایط بیمه باربری

بیمه باربری باتوجه‌به انواع خاصی که دارد به داشتن شرایطی یکپارچه نیازمند است. در ادامه برخی از این شرایط برای آگاهی هر چه بیشتر مشتریان آورده شده است.

شروع و خاتمه تعهدات ‌بیمه‌گر

زمان شروع و مدت زمان تعهدات بیمه‌گر بسته به اینکه بیمه باربری بری حمل و نقل داخلی باشد یا بین‌المللی متفاوت است:

بیمه‌نامه‌های باربری و حمل و نقل بین‌المللی

مدت اعتبار بیمه‌نامه‌های B ،A و C یکسان است. این ‌بیمه‌نامه از زمانی که کالای مورد بیمه، از انبار یا محل نگهداری ذکر شده در بیمه‌نامه بارگیری شود و مقصد را توسط وسیله‌نقلیه یا هر وسیله حمل دیگری بدون وقفه و برای اولین‌بار ترک نماید، آغاز و در طول جریان عادی حمل ادامه‌ می‌یابد و در یکی از حالات زیر، هر کدام زودتر واقع شود، خاتمه‌ می‌یابد:

بیمه‌نامه‌های داخلی

‌بیمه‌نامه داخلی از زمانی كه وسیله‌نقلیه حامل كالا انبار یا محل نگهداری درج شده در این ‌بیمه‌نامه را به‌منظور شروع حمل ترک نماید، آغاز و در طول جریان و مسیر عادی حمل ادامه‌ می‌یابد و به‌محض رسیدن وسیله حمل به مقصد مندرج در این ‌بیمه‌نامه خاتمه‌ می‌یابد.

مدت اعتبار ‌بیمه‌نامه‌ها

در صورتی كه تا قبل از انقضای تاریخ مدت اعتبار بیمه‌نامه، طبق شرایط عمومی بیمه باربری و حمل و نقل (وارداتی و صادراتی) تمام یا بخشی از محموله حمل نشده باشد، ‌بیمه‌گذار باید پیش از انقضای مدت بیمه‌نامه، درخواست تمدید ‌بیمه‌نامه را به ‌بیمه‌گر ارائه دهد تا الحاقیه مربوطه صادر شود.

نرخ بیمه باربری

پس از انتخاب کلوز‌های بیمه باربری نرخ بیمه باربری از سوی شرکت‌های بیمه اعلام می‌شود. این نرخ در سرمایه ریالی کالا ضرب می‌شود تا حق بیمه باربری کالا محاسبه شود.

شرط طبقه بندی كشتی ها

هر نوع شناور، دریا پیما یا اقیانوس پیما با بدنه فلزی و دارای نیروی محرک که از نظر رده‌بندی توسط یکی از اعضاء یا اعضای وابسته به انجمن بین‌المللی مؤسسات رده‌بندی (IACS) و یا مؤسسات مجاز رده‌بندی ایرانی مورد تأیید قرارگرفته باشد و همچنین از نظر محدودیت سنی نیز منطبق با کلوز رده‌بندی باشد، کشتی طبقه‌بندی شده تلقی‌ می‌شود.

حمل دریایی مورد بیمه باید به وسیله کشتی طبقه‌بندی شده صورت پذیرد، در غیر این صورت ‌بیمه‌گذار موظف است مشخصات کشتی یا شناورهای مورد نظر را قبل از شروع حمل به ‌بیمه‌گر اعلام نموده و موافقت ‌بیمه‌گر را اخذ نماید. چنانچه حمل کالا با کشتی طبق‌بندی نشده بدون اطلاع ‌بیمه‌گذار صورت گرفته باشد، ‌بیمه‌گذار موظف است مراتب را بلافاصله پس از اطلاع به ‌بیمه‌گر اعلام نموده و شرایط و اضافه نرخ مربوط به حمل کالا با کشتی طبقه‌بندی نشده را قبول نماید.

در بیمه‌نامه‌های باربری و حمل و نقل كه وسیله‌نقلیه آن كشتی است قید” كشتی طبقه‌بندی شده طبق كلوز پیوست “در متن ‌بیمه‌نامه الزامی‌ می‌باشد.

بیمه ارزش اضافی

باتوجه‌به قوانین و شرایط عمومی آئین‌نامه بیمه باربری و حمل و نقل در صورت درخواست ‌بیمه‌گذار، می‌توان بابت کرایه حمل، عدم‌النفع و سایر هزینه‌ها سرمایه بیمه شده را اضافه نمود. یکی از ابزارهای شناسائی مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده ارزش کالای مندرج در فاکتورها برای محموله‌های بین‌المللی، استفاده از شرایط اینکوترمز‌ می‌باشد. به‌عنوان مثال فاکتورهای صادره تحت شرایط FOB شامل هزینه حمل نمی‌شود، اما درخصوص عدم‌النفع صرف‌نظر از شرایط اینکوترمز، اگر ‌بیمه‌گذار متقاضی ارزش اضافی بابت عدم‌النفع باشد، باید ۱۰ درصد به سرمایه بیمه‌شده اضافه کند. 

کالاهایی که به‌صورت جفت یا دست عرضه‌ می‌شوند

در مورد کالاهایی که به‌صورت جفت یا دست عرضه‌ می‌شوند. ‌بیمه‌گر صرفاً به جبران خسارت به تناسب مبلغ بیمه‌شده‌ می‌پردازد. بدون توجه به ارزش جفت یا دست بودن کالا، مگر آنکه صریحاً توافق دیگری شده باشد.

قرارداد‌های متحدالشكل خرید و فروش كالا (اینكوترمز)

اینكوترمز مجموعه ای ازمقررات بین‌المللی برای تفسیر اصطلاحات رایج مورد استفاده در تجارت بین المللی است تا از چندگانگی تفسیر این اصطلاحات دركشورهای مختلف جلوگیری شود.

در اینجا به سه کاربرد اصلی اینکوترمز اشاره‌ می‌کنیم:

• سومین مورد در بیمه‌های باربری حمل و نقل بسیار مهم‌ می‌باشد.

موارد مشمول اضافه نرخ‌ها:

موارد مشمول تخفیف:

• در صورت حمل كالا با كانتینر از مبدأ تا مقصد نهایی مندرج در بیمه‌نامه، ۲۰ درصد تخفیف در حق بیمه منظور خواهد شد.
• در صورت حمل کالا با کانتینر از مبدأ تا بندر مقصد مندرج در بیمه‌نامه، ۱۰ درصد تخفیف در حق بیمه منظور خواهد شد.
• در صورت حمل كالا با هواپیما یا قطار از مبدأ تا مقصد مندرج در بیمه‌نامه، به‌ترتیب ۲۵ درصد و ۱۰ درصد تخفیف در حق بیمه منظور‌ می‌شود.
• در صورت حمل كالا از کشورهای همسایه، حق بیمه شامل ۲۰ درصد تخفیف‌ می‌شود. (به استثنای کشورهای همسایه که در آنها جنگ یا شرایط ناپایدار سیاسی وجود دارد.)
• درصورت پرداخت نقدی، حق بیمه ۱۰ درصد تخفیف محاسبه خواهد شد.

وظیفه ‌بیمه‌گذار در ارائه اطلاعات به ‌بیمه‌گر

‌بیمه‌گذار موظف است کلیه اطلاعات راجع به حمل کالا شامل:

وظایف ‌بیمه‌گذار در صورت وقوع خسارت

 

‌بیمه‌گذار یا نمایندگان او در صورت بروز حادثه و فقدان یا خسارت کالا، وظایف زیر را برعهده دارند:

• برای هر بسته ای که مفقودشده، بلافاصله از متصدیان حمل و نقل و یا مقامات بندر و یا متصرفان دیگر کالا، کتباً درخواست پرداخت خسارت نمایند.
• در مورد خسارت‌های مشهود، به‌محض اطلاع و قبل از تحویل گرفتن مورد بیمه از متصدیان حمل و نقل و یا سایر متصرفان کالا را به صورت کتبی تقاضای بازدید نماید. در مورد خسارت‌هایی که در هنگام بازدید مشخص‌ می‌شود، گواهی مربوط را که به امضای آنها رسیده باشد، دریافت و از نامبردگان درخواست پرداخت خسارت نماید.
• در مواردی که از سالم‌بودن کالا مطمئن نباشند، به‌هیچ‌وجه نباید رسید بدون قید و شرط به متصدیان حمل و نقل بدهند. (در چنین مواردی باید حق خود را برای مطالبه خسارت با قید در ورقه بارنامه یا رسیدی که به متصدیان حمل و نقل می‌دهند، محفوظ دارند).
• هرگاه در هنگام تحویل کالا زیان یا آسیبی مشهود نباشد، ‌بیمه‌گذار یا نمایندگان وی باید حداکثر ظرف ۳ روز از تاریخ تحویل کالا و اطلاع از خسارت، مراتب را کتباً با پست سفارشی یا تلگرام یا اظهارنامه به متصدیان حمل و نقل اعلام نمایند.

به صاحبان کالا و نمایندگان ایشان توصیه‌ می‌شود، مقررات ادارات و گمرک بندر تخلیه را دقیقاً مطالعه و رعایت نمایند.

سایر وظایف ‌بیمه‌گذار در صورت وقوع خسارت

اسناد مورد نیاز برای درخواست خسارت

‌بیمه‌گذار و یا نمایندگان وی موظفند در اسرع وقت کلیه اسناد و مدارک مربوط به خسارت را به ‌بیمه‌گر تسلیم نمایند. از جمله اسناد یاد شده عبارتند از:

درصورتی‌که ‌بیمه‌گر علاوه بر مدارک نامبرده نیاز به مدارک دیگری داشته باشد. باید بلافاصله از ‌بیمه‌گذار مطالبه نماید و ‌بیمه‌گذار موظف است، مدارک موردنیاز را در اختیار او قرار دهد.