راهنمای جامع درباره شکایت از کارفرما بابت بیمه
سرباززدن کارفرما از بیمهکردن نیروهای خود یکی از مشکلات رایج کارمندان و کارگران است. در برخی موارد کارفرما تلاش میکند تا طی توافقی، بهجای بیمه کردن نیروها، مبلغ حقبیمه را بهصورت نقدی به آنها بپردازد. طبق ماده ۱۴۸ قانون کار، تمامی کارمندان و کارگران این حق قانونی را دارند که از کارفرما بابت عدم پرداخت حقبیمه شکایت کنند. باتوجهبه اهمیت و ضرورت موضوع بیمه برای کلیه افراد جامعه، در این مقاله از بلاگ ازکی به بررسی مدارک لازم، شرایط و نحوه شکایت از کافرما بابت بیمه تأمین اجتماعی میپردازیم.
قوانین پرداخت حق بیمه توسط کارفرما
همانطور که اشاره شد، طبق ماده ۱۴۸ قانون کار، تمامی کارگاهها (منظور شرکتها، کارگاه، کارخانه، فروشگاه و دیگر مراکز کسب) موظف به ارائه لیست کارگران و کارمندان خود به سازمان تأمین اجتماعی و پرداخت حقبیمه برای آنها هستند. درصورتیکه کارفرما برای بیمه نیروهای خود اقدام نکند، جریمه خواهد شد.
حق بیمه چگونه محاسبه میشود؟
طبق قانون کار، کارفرما باید سهم کارگر از حقبیمه را از حقوق او کسر و بهاضافه سهم خود از حقبیمه هر فرد به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. بهصورت مجموع (جمع سهم کارگر و سهم کارفرما)، کارفرما باید ۳۰٪ از حقوق کارگران و کارمندان خود را بهعنوان حقبیمه هر فرد پرداخت کند. از این ۳۰٪، سهم کارگر ۷٪ و سهم کارفرما ۲۳٪ است. ۳ درصد از این ۲۳٪ باعنوان حق بیمه بیکاری پرداخت میشود، بنابراین اگر یکی از کارگران یا کارمندان بنا به دلایلی از کار بیکار شد، میتواند طبق قانون بیمه بیکاری دریافت کند.
دستهبندیهای حق بیمه در سازمان تأمین اجتماعی
حق بیمه در سازمان تأمین اجتماعی کشور به ۴ دسته اصلی تقسیم میشود که به شرح زیر است:
- حقبیمهای که بر اساس حقوق و دستمزد پرداختی توسط کارفرما محاسبه و هر ماه بهصورت لیست پرداخت به دفاتر کارگزاری بیمه تأمین اجتماعی ارائه میشود.
- حقبیمهای که بهصورت ضریب برای قراردادهای پیمانکاری تعیین میشود.
- حقبیمهای که برای بیمهشدههای حرف و مشاغل آزاد و خویشفرما (اختیاری) تعیین میشود. این حقبیمه بر اساس دستمزد و حقوق اعلام شده توسط متقاضی و قرارداد فیمابین تعیین میشود. در چنین شرایطی میزان حقوق و دستمزد اعلامی باید بین حداقل و حداکثر دستمزد تعیینشده در همان سال باشد.
- حقبیمهای که بهصورت مقطوع و بر اساس ماده ۳۵ قانون کار توسط سازمان تأمین اجتماعی و برای برخی از مشاغل تعیین شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیمه خویشفرما میتوانید مقاله بیمه خویشفرما چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
موارد مشمول حق بیمه در بیمه تامین اجتماعی
موارد مشمول حقبیمه در بیمه تأمین اجتماعی به شرح زیر است. بنابراین زمانیکه تیم مالی یک شرکت برای محاسبه حق بیمه اقدام میکند، باید مجموع موارد زیر را در نظر بگیرد تا حقوق و مزایای مشمول تعیین شود.
- حقوق ماهانه؛
- حق مسکن؛
- بن کارگری یا حق خواروبار.
حق بیمه به تفکیک خدمات سازمان تأمین اجتماعی
اگر حقبیمه بر اساس خدمات سازمان تأمین اجتماعی تفکیک شود به شرح زیر خواهد بود:
شرح حقبیمه | درصد از حقوق کارگر |
حقبیمه مربوط به بازنشستگی | ٪۱۲ از حقوق |
حقبیمه مربوط به فوت قبل یا بعد از بازنشستگی | ٪۲ از حقوق |
حقبیمه مربوط به ازکارافتادگی | ٪۹ از حقوق |
حقبیمه مربوط به دریافت خدمات درمانی | ٪4 از حقوق |
حقبیمه مربوط به بیمه بیکاری | ٪۳ از حقوق |
حقبیمه مربوط به کمک دولت در زمینه خدمات درمانی و بیمهای | ٪۳ از حقوق |
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و قوانین حقبیمه تأمین اجتماعی میتوانید مقاله همهچیز درباره حقبیمه تامین اجتماعی و شرایط و قوانین آن را در بلاگ ازکی بخوانید.
فرمول محاسبه حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی
سهم حقبیمه کارفرما و کارگر = ((تعداد روزهای کارکرد * پایه حقوق روزانه کارگر) + حق مسکن + بن کارگری) * ۳۰٪
عدد بهدستآمده در فرمول بالا، مجموع مبلغی است که کارگر و کارفرما باید بابت بیمه پرداخت کنند. اگر این مبلغ پرداخت نشود، کارگر میتواند برای شکایت از کارفرما بابت بیمه اقدام کند.
جدول حق بیمه تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۲
شرح | جمع حقوق و مزایای ماهانه مشمول بیمه کارگران (برای ۳۰ روز در ماه) | جمع حقوق و مزایای ماهانه مشمول بیمه کارگران (برای ۳۱ روز در ماه) | جمع حقوق و مزایای ماهانه مشمول بیمه کارگران (برای ۲۹ روز در ماه) |
مبلغ حداقل دستمزد | ۵۴.۸۵۲.۲۶۸ ریال | ۵۳.۰۸۲.۸۴۰ ریال | ۵۱.۳۱۳.۴۱۲ ریال |
حق مسکن | ۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال | ۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال | ۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال |
حق بن کارگری یا خواروبار | ۱۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال | ۱۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال | ۱۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال |
مبلغ حداقل دستمزد مشمول بیمه اجباری در سال 1402 | ۷۴.۸۵۲.۲۶۸ ریال | ۷۳.۰۸۲.۸۴۰ ریال | ۷۱.۳۱۳.۴۱۲ ریال |
حق بیمه سهم کارفرما (۲۰%) | ۱۴.۹۷۰.۴۵۴ ریال | ۱۴.۶۱۶.۵۶۸ ریال | ۱۴.۲۶۲.۶۸۲ ریال |
حق بیمه بیکاری سهم کارفرما (۳%) | ۲.۲۴۵.۵۶۸ ریال | ۲.۱۹۲.۴۸۵ ریال | ۲.۱۳۹.۴۰۲ ریال |
جمع حق بیمه سهم کارفرما (۲۳%) | ۱۷.۲۱۶.۰۲۲ ریال | ۱۶.۸۰۹.۰۵۳ ریال | ۱۶.۴۰۲.۰۸۵ ریال |
حق بیمه سهم کارگر (۷%) | ۵.۲۳۹.۶۵۹ ریال | ۵.۱۱۵.۷۹۹ ریال | ۴.۹۹.۹۳۹ ریال |
جمع مبلغ حق بیمه پرداختنی (۳۰%) | ۲۲.۴۵۵.۶۸۰ ریال | ۲۱.۹۲۴.۸۵۲ ریال | ۲۱.۳۹۴.۰۲۴ ریال |
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید مقاله نحوه محاسبه حقبیمه تامین اجتماعی و جدول حقبیمه را در بلاگ ازکی بخوانید.
روشهای شکایت از کارفرما بابت بیمه
بهصورتکلی ۲ روش برای شکایت از کارفرما بابت بیمه وجود دارد که به شرح زیر است:
۱. شکایت حضوری از کارفرما در اداره بیمه
برای شکایت از کارفرما بابت بیمه، کارگر باید با در دست داشتن ادله و مدارکی که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم، به اداره بیمه مراجعه و شکایت خود را تنظیم کند. پس از تنظیم شکایت جلسه حضوری تعیین میشود و باید کارگر و کارفرما در آن شرکت کنند. این جلسه با حضور کارشناس اداره بیمه برگزار میشود و پس از بررسی مدارک و ادله طرفین، برای صدور حکم اقدام خواهد شد. در صورتیکه ادعای کارگر به اثبات برسد، کارفرما موظف خواهد بود کل حقبیمه تمام مدتی که کارگر بدون بیمه کار کرده است را به او پرداخت کند.
۲. شکایت آنلاین از کارفرما
یکی دیگر از روشهای شکایت از کارفرما بابت بیمه، روش آنلاین و استفاده از خدمات اداره کار است. برای ثبت درخواست شکایت باید ابتدا احراز هویت انجام دهید. باقی مراحل ثبت شکایت آنلاین در ادامه مقاله بررسی خواهد شد.
مدارک لازم برای شکایت از کارفرما در اداره کار
برای شکایت از کارفرما بابت بیمه، کارگر باید مدارکی را ارائه کند. مدارکی که نشان میدهند کارگر برای مدتی مشخص در محل فعالیت کارفرما مشغول بهکار بوده است. یکی از مهمترین مدارک لازم برای شکایت از کارفرما در اداره کار برای بیمه، سند قرارداد میان کارگر و کارفرما است.
- مدارک هویتی؛
- سند قرارداد؛
- گزارش اداره بیمه تأمین اجتماعی؛
- استشهادیه شهود؛
- هر دلیل و مدرک نشاندهنده ادعای اشتغال کارگر.
تمامی مدارک بالا باید ضمیمه پرونده شده و بههمراه لایحه دفاعیه به مرجع رسیدگی ارائه شود.
مراحل شکایت از کارفرما بابت بیمه
برای شکایت از کارفرما بابت بیمه باید مراحل را بهدرستی انجام دهید تا به نتیجه برسید. در این بخش مراحل و نحوه شکایت از کارفرما در سایت اداره کار ارائه میشود.
- ابتدا وارد سایت جامع اداره کار به آدرس mcls.gov.ir شده و بهمنظور ثبت دادخواست و انجام امور دادرسی کار، احراز هویت کنید.
- فرایند احراز هویت بهصورت آنلاین است و در سایتی به آدرس ekyc.done.ir انجام میشود. در این صفحه گزینه احراز هویت الکترونیکی را انتخاب کنید تا به صفحه احراز هویت هدایت شوید.
- در صفحه احراز هویت باید ابتدا اطلاعات اولیه را تکمیل کرده و سپس برای ورود اطلاعات تکمیلی اقدام کنید.
- پس از اینکه احراز هویت با موفقیت انجام شد، از قسمت خدمات سامانه، گزینه ثبت دادخواست بدوی را انتخاب کنید.
- لازم است تمامی فیلدهای موجود در فرمهای ارائه شده را با دقت و بهدرستی تکمیل کنید.
- پس از تکمیل فرم و ارسال آن، اداره کل برای تعیین وقت جلسه اقدام خواهد کرد و در نهایت زمان و مکان جلسه شکایت از کارفرما بابت بیمه مشخص خواهد شد.
- جلسه بهصورت حضوری و با حضور کارشناس اداره کار با نمایندگان برگزار خواهد شد. پس از جلسه کارشناسی، رأی صادر شده و به اطلاع طرفین خواهد رسید.
شرایط شکایت از کارفرما بابت بیمه
برای شکایت از کارفرما بابت بیمه باید شرایطی رعایت شود. بنابراین در این بخش از مقاله به بررسی شرایط شکایت از کارفرما برای پرداخت نکردن حق بیمه میپردازیم.
- توجه کنید که در صورت وجود و ارائه سند قرارداد مابین کارگر و کارفرما، مراحل اداری رسیدگی به شکایت و صدور رأی نهایی سریعتر انجام خواهد شد. در صورت نبود سند قرارداد، اداره کار نامهای را به شعبه بیمهگذار ارسال میکند. شعبه بیمهگذار باید پس از دریافت نامه برای استعلام و بررسی سوابق بیمه کارگر اقدام کند تا تخلف یا عدمتخلف کارفرما اثبات شود.
- اگر قراردادی بین کارگر و کارفرما منعقد نشده یا کارفرما نسخه دوم قرارداد را به کارگر نداده باشد، کارشناسان اداره کار شاهدان را احضار خواهند کرد یا دستور ارائه استشهادنامه را خواهند داد.
- اگر کارفرما در جلسه تعیینشده برای بررسی شکایت از کارفرما بابت بیمه حضور پیدا نکند، جلسه به مرحله بعدی منتقل شده و در نتیجه ۲ هفته بعد جلسهای تحت عنوان تشخیص و شکایت از کارفرما در اداره کار برگزار میشود.
- اگر یکی از طرفین (کارگر یا کارفرما) به رأی کارشناس اداره کار اعتراض داشته باشند، باید جلسه حلاختلاف بهعنوان آخرین جلسه شکایت از کارفرما برای بیمه تشکیل شود.
اگر بیمه نداشته باشیم چطور میتونیم از کارفرما شکایت کنیم؟
متأسفانه بهدلیل شرایط نامساعد اشتغال در کشور، برخی از افراد حاضرند بدون قرارداد کار کنند. در چنین شرایطی بعضی از کارفرماها از نبود قرارداد سوءاستفاده کرده و در نتیجه بدون پرداخت حقبیمه و یا حتی حقوق کامل افراد را استخدام میکنند.
در مواردی که قراردادی بین کارگر و کارفرما منعقد نشده است، مراحل شکایت از کارفرما بابت بیمه کمی زمانبر میشود. در این شرایط اداره کار نامهای برای شعبه بیمهگذار ارسال میکند. شعبه بیمهگذار پس از دریافت این نامه، سوابق بیمهای کارگر را بررسی و گزارشی آماده خواهد کرد. باتوجهبه سوابق بیمهای کارگر در محل فعالیت کارفرما، تخلف یا عدمتخلف کارفرما اثبات خواهد شد، اما یکی از بدترین شرایط نداشتن قرارداد و اقدام نکردن برای پرداخت حقبیمه توسط کارفرما است.
باتوجهبه اینکه سند قرارداد و سوابق بیمهای یکی از مهمترین مدارک برای اثبات همکاری میان کارگر و کارفرما است، نبود آنها در بین مدارک لازم برای شکایت از کارفرما بابت بیمه، مراحل کار را سختتر و زمان آن را طولانیتر میکند. در چنین شرایطی کارشناسان اداره کار از طریق سندهای پرداخت، استشهادنامه، احضار شاهدان و مدارک دیگری که کارگر میتواند ارائه دهد، رابطه کاری میان کارگر و کارفرما را مشخص خواهند کرد. پس از اثبات، فرد میتواند با ارائه دیگر مدارک بیمه خود را دریافت کند.
برخی از افراد بنا به شرایط، ممکن است برای خرید سابقه بیمه تأمین اجتماعی اقدام کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید مقاله شرایط خرید سابقه بیمه تامین اجتماعی چیست؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
مهلت شکایت کارگر از کارفرما برای بیمه چقدر است؟
برای شکایت از کارفرما بابت پرداختنکردن حق بیمه، هیچگونه محدودیت زمانی وجود ندارد. بهطوریکه حتی بعد از مرگ کارگر یا کارمند، وارثهای او میتوانند برای احیای حق کارگر برای شکایت از کارفرما بابت بیمه اقدام کنند.
شکایت از کارفرما بابت بیمه و اهمیت انعقاد قرارداد کاری
باتوجهبه اینکه بیمه تأمین اجتماعی خدمات ارزندهای شامل دفترچه خدمات درمانی، ازکارافتادگی، مستمری بازنشستگی و بیمه بیکاری را ارائه میکند، بنابراین پرداخت حقبیمه برای دریافت این خدمات ضروری خواهد بود. در برخی موارد، کارفرما برای پرداخت حقبیمه کارگران اقدام نمیکند که این موضوع معضلی بزرگ است. در چنین شرایطی کارگر میتواند برای شکایت از کارفرما بابت بیمه اقدام کند. در این مطلب مدارک لازم، شرایط و نحوه شکایت از کارفرما در اداره کار بررسی شدند و میتوانید طبق این اطلاعات برای احیای حقوق خود اقدام کنید.
سؤالات متداول
- نحوه شکایت از کارفرما بابت بیمه چگونه است؟
برای شکایت از کارفرما بابت پرداختنکردن حقبیمه، کارگر باید ابتدا در سایت اداره کار ثبتنام و سپس برای احراز هویت و ارائه دادخواست اقدام کند. - مهلت شکایت از کارفرما برای بیمه چقدر است؟
شکایت از کارفرما بابت پرداختنکردن حق بیمه محدودیت زمانی ندارد. حتی در صورت فوت کارگر، وارثهای او میتوانند برای شکایت از کارفرما اقدام کنند. - مدارک لازم برای شکایت از کارفرما در اداره کار کدامند؟
سند قرارداد، گزارش اداره بیمه تأمین اجتماعی، استشهادیه شهود و هر سند و مدرک دیگری که ادعای اشتغال کارگر در محل فعالیت کارفرما را ثابت میکند، از جمله مدارک لازم برای شکایت از کارفرما برای پرداختنکردن حق بیمه است. - آیا شکایت از کارفرما بدون قرارداد و بیمه به نتیجه میرسد؟
بله، اما توجه کنید که بهدلیل عدم وجود سند و مدارک مهمی چون سند قرارداد، مراحل رسیدگی متفاوت است و زمان رسیدگی هم طولانیتر میشود. - اگر کارفرما در جلسه حضوری شکایت برای بیمه حضور پیدا نکند چه اتفاقی میافتد؟
در صورت حضور نداشتن کارفرما در جلسه حضوری شکایت از کارفرما برای پرداختنکردن حق بیمه، جلسه دیگری تحت عنوان تشخیص و شکایت از کارفرما در ۲ هفته بعد تشکیل خواهد شد.