همه چیز درباره کارگران ساختمانی و بررسی مشکلات بین آنها و کارفرمایان
کارگران ساختمانی باتوجهبه سختی و نوع کار، ممکن است در معرض خطرات زیادی مانند ازکارافتادگی، نقص عضو و حتی فوت باشند. در چنین شرایطی و برای بهره‌مندی از مزایای پرداخت غرامت خسارت‌های جانی و همین‌طور دریافت مستمری بازنشستگی، کارفرما باید برای بیمه کارگران ساختمانی اقدام کند. اما گاهی اختلافات بین کارگر و کارفرما و مواردی چون عدم پرداخت بیمه یا اخراج بنابهدلایل مختلف، امنیت شغلی و آینده کارگران را به‌خطر می‌اندازد. باتوجهبه اینکه اکثر این قشر زحمت‌کش اطلاعات کاملی در مورد حقوق قانونی خود ندارند، در این مقاله از بلاگ ازکی به بررسی چالش‌ها، مشکلات و نگرانی‌های آنها و ارائه بهترین راهکارها می‌پردازیم.
بیمه کارگران ساختمانی چند سال است؟
مشاغل ساختمانی در هر ابعادی به‌عنوان یکی از شغل‌های سخت و البته خطرناک شناخته می‌شوند. به‌همین‌دلیل نیز شرایط بیمه و بازنشستگی کارگران ساختمانی با دیگر مشاغل، تفاوت‌هایی دارد. در این شرایط یکی از سوالات مهمی که ذهن بسیاری از کارگران را به خود مشغول می‌کند، «بیمه کارگران ساختمانی چند سال است؟» خواهد بود.
در پاسخ به این سوال مهم باید گفت که طبق قانون وزارت کار، زمان بازنشستگی برای مشاغل ساختمانی، حداقل 35 سال تعیین شده است. بنابراین اگر به‌عنوان یک کارگر ساختمانی در جایی مشغول به‌کار بوده و حق‌بیمه توسط کارفرما پرداخت شود، با داشتن حداقل سابقه مقرر در سن 60 سال تمام یا با 35 سال سابقه‌ی پرداخت حق‌بیمه، بازنشسته خواهید شد.
مهم‌ترین نکته اینکه، برای آن دسته از کارگران ساختمانی که 35 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه دارند، شرط سنی برای بازنشستگی و پرداخت مستمری لحاظ نمی‌شود. اما کارگرانی که بعد از سال‌ها زخمت و تلاش برای درخواست بازنشستگی اقدام می‌کنند، حتما باید به شغل کارگری ساختمانی مشغول باشند. بنابراین لازم است در زمان درخواست بازنشستگی، این شرط مهم محقق شود.
به‌صورت‌کلی می‌توان گفت که کارگران ساختمانی فارغ از اینکه چند سال سابقه‌ی پرداخت حق‌بیمه داشته باشند، می‌توانند در سن 60 سالگی، بازنشسته شوند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است فردی با 20 سال سابقه بیمه‌ای، به سن 60 سالگی رسیده باشد، در چنین شرایطی می‌تواند برای دریافت بازنشستگی اقدام کند اما تنها 20 روز حقوق دریافت خواهد کرد. این در حالی است که کارگران ساختمانی با 35 سال سابقه بیمه‌ای می‌توانند در هر سنی بازنشسته شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله سن بازنشستگی تامین اجتماعی در سال 1402 چقدر است؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
آیا بیمه کارگران ساختمانی بیمه بیکاری دارد؟
برخی از کارگران ساختمانی، کارفرمای مشخصی ندارند و در نتیجه تحت پوشش بیمهی بیکاری قرار نمی‌گیرند. از طرفی، بیشتر کارگران ساختمانی معمولا بین 3 تا 6 ماه مشغول به‌کار هستند چون کار ساخت‌وساز در ایران، فصلی است. البته بعضی از پروژه‌ها ممکن است چند سال به‌طول انجامد و همین امر باعث ثبات کاری این افراد میشود.
طبق قانون بیمه تامین اجتماعی، تمامی افرادی که تحت پوشش بیمه قرار گرفته و حق‌بیمه پرداخت می‌کنند، باید 30% از مجموع حقوق خود را به‌عنوان حق‌بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کنند. از این 30%، تنها 7% سهم کارگر بوده و سهم کارفرما 23% خواهد بود. 3% از 23% سهم کارفرما، به‌عنوان حق‌بیمه بیکاری به صندوق تامین اجتماعی پرداخت میشود. بنابراین زمانی‌که کارگران در شرایط اضطراری و ناخواسته مجبور به ترک کار شده یا بنابهدلایل پزشکی نمی‌توانند کار کنند، در مدت بیکاری خود، بیمه بیکاری دریافت خواهند کرد.
در مورد کارگران ساختمانی اما واقعیت دیگری وجود دارد. بیمهی کارگران ساختمانی ماهیتی مشابه بیمهی خویش‌فرما و مشاغل آزاد دارد. در بیمهی خویش‌فرما، افراد تحت پوشش خدمات بیمهی بیکاری قرار نمی‌گیرند چون 3% حق‌بیمه‌ی بیکاری از آنها دریافت نمی‌شود. در نتیجه کارگران ساختمانی نمی‌توانند در دوره‌های بیکاری (به‌دلیل نبودن پروژه، اخراج، بیماری و غیره) برای دریافت بیمهی بیکاری اقدام کنند.
در واقع می‌توان گفت که کارگران ساختمانی به‌دلیل نوسانات کاری (فصلی بودن مشاغل)، موقتی بودن زمان اشتغال و پرداخت مستقیم حق‌بیمه، مشمول بیمهی بیکاری نخواهند شد. در مبحث کارگران فصلی، کارفرما دولت خواهد بود، بنابراین کارگر باید 7% از حقوق خود را پرداخت کرده و مابقی مبلغ توسط دولت پرداخت شود. چون این گروه از کارگران کارفرما ندارند، 3% از حق‌بیمه‌ی بیکاری برای آنها واریز نشده و در نتیجه از دریافت مقرری در روزهای بیکاری محروم خواهند شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله بیمه کارگران ساختمانی چقدر است؟ پوشش‌ها و قوانین سال 1402 را در بلاگ ازکی بخوانید.
آیا بیمه کارگران ساختمانی از کار افتادگی دارد؟
یکی از پوشش‌های اصلی بیمهی کارگران ساختمانی، پوشش ازکارافتادگی (شامل پرداخت مستمری ازکارافتادگی جزئی و کلی ناشی از کار) است. میزان مستمری و درجه‌ی ازکارافتادگی بر اساس قانون بیمهی تامین اجتماعی تعیین خواهد شد.
در سال 1402، میزان حداقل دستمزد مستمری ازکارافتادگی برای کارگران ساختمانی بر اساس سنوات پرداخت حق‌بیمه‌ی آنها محاسبه شده، بنابراین میزان مستمری پرداختی به فرد ازکارافتاده به شرح جدول زیر خواهد بود.
| نوع ازکارافتادگی | فرمول محاسبه میزان مستمری پرداختی به فرد ازکارافتاده |
| از کارافتادگی جزئی | درصد ازکارافتادگی * مستمری ازکارافتادگی کلی |
| از کارافتادگی کلی ناشی از کار | یک‌سی‌ام متوسط حقوق ماهانه کارگر * 30 |
| از کارافتادگی کلی غیرناشی از کار | یک‌سی‌ام متوسط حقوق ماهانه کارگر * سنوات پرداخت بیمه |
| غرامت نقص یا قطع عضو | مستمری از کارافتادگی کلی * درصد ازکارافتادگی * 30 |
همان‌طور که در جدول فوق می‌بینید، میزان مستمری پرداختی به فرد ازکارافتاده، به نوع ازکارافتادگی و درصد آن بستگی دارد. نکته مهم اینکه، پس از محاسبه مستمری ازکارافتادگی، نباید مبلغ آن از 100% حقوق ماهانه فرد بیشتر یا از ½ حقوق ماهانه او کمتر باشد.
درصورتی‌که مبلغ مستمری ازکارافتادگی محاسبه شده برای کارگرانی که فرد یا افرادی را تحت تکفل خود دارند از 60% دستمزد متوسط آنها کمتر باشد، 10% مستمری محاسبه شده نیز به حقوق ازکارافتادگی آنها اضافه خواهد شد.
شرایط دریافت مستمری ازکارافتادگی کارگران ساختمانی
کارگران ساختمانی که تحت پوشش بیمهی تامین اجتماعی هستند برای دریافت مستمری ازکارافتادگی باید شرایط زیر را داشته باشند.
- شرط اصلی برای دریافت مستمری ازکارافتادگی جزئی، کاهش 33% تا 66% از توان کاری فرد است.
- شرط اصلی برای دریافت مستمری ازکارافتادگی کلی، کاهش بیش از 66% از توان کاری فرد است.
- شرط اصلی برای دریافت مستمری نقص عضو در اثر حادثه، کاهش 10% تا 33% از توان کاری فرد است.
برای تعیین میزان ازکارافتادگی کارگران ساختمانی، بیمه‌شده باید تحت درمان قرار گرفته و پس از طی مراحلی درمانی، در صورت عدم بهبودی، توسط پزشک معالج به کمیسیون پزشکی معرفی شود. تنها در این شرایط است که درصد ازکارافتادگی بهصورت رسمی و قانونی تعیین میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله مستمری ازکارافتادگی تامین اجتماعی در سال 1402 چقدر است؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
چگونه بیمه کارگران ساختمانی شویم؟
قبل از اینکه برای دریافت بیمهی کارگران ساختمانی اقدام کنید، باید ابتدا با مشاغلی که در این دسته قرار می‌گیرند آشنا شوید. بیمه کارگران ساختمانی شامل تمامی کارگرانی میشود که در مراحل اولیه تا انتهای ساخت یک ساختمان مشارکت دارند. یکی از نکات مهمی که کارگران باید به آن توجه داشته باشند، دریافت کارت مهارت از سازمان فنیوحرفهای است. علاوه‌براین، کارگران ساختمانی باید برای پرداخت حق‌بیمه در سازمان تامین اجتماعی نیز ثبت‌نام کنند. اگر کارگری جزو اتباع خارجی است، باید کارت قانونی اقامت نیز دریافت کند. در بخش‌های بعدی مقاله اطلاعات کاملی از نحوه دریافت کارت مهارت سازمان فنیوحرفهای و نحوه ثبت‌نام برای بیمه کارگران ساختمانی ارائه خواهد شد.
شرایط لازم برای ثبت‌نام در بیمه کارگران ساختمانی
کارگران ساختمانی برای ثبت‌نام در بیمهی تامین اجتماعی باید شرایط زیر را داشته باشند.
- فرد باید بهصورت مستقیم در کارهای ساختمانی مشغول به‌کار بوده یا کارت مهارت کارگران ساختمانی را از سازمان فنیوحرفهای کشور دریافت کرده باشد.
- کارت بهداشت فرد نباید نشان‌دهنده‌ی عضویت او در واحدهای زیر نظر وزارت بهداشت باشد و همین‌طور از نظر بیمه و قوانین و مقررات بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی، در دسته قوانین دیگر نیز قرار نگیرد.
- فرد نباید در هیچ صنف دیگری غیر از صنف کارگران ساختمانی، عضو یا فعال باشد.
مدارک مورد برای ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی
- مدارک هویتی مانند کارت ملی و شناسنامه؛
- قبض برق و تلفن ثابت؛
- کارت مهارت معتبر از سازمان فنیوحرفهای.
نحوه ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی در سال 1402
برای ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی باید مراحل زیر را دنبال کنید.
- وارد سایت سامانه خدمات حمایتی نظام جمهوری اسلامی ایران به آدرس mcls.gov.ir شده و روی گزینه‌ی بیمه کارگران ساختمانی کلیک کنید.
- در صفحه‌ی جدید باید روی گزینه‌ی سبزرنگ متقاضیان ثبت نام در سامانه بیمه کارگران ساختمانی کلیک کنید.
- وارد صفحه‌ی جدیدی می‌شوید که دارای 6 گام است.
- در گام اول باید کد ملی و سپس کد امنیتی نمایش داده شده را وارد کنید تا درستی آن بررسی شود.
- در گام دوم باید مشخصات سرپرست خانوار را وارد کنید.
- در گام سوم لازم است آدرس محل سکونت و شماره تماس خود را به‌دقت وارد کنید.
- در گام چهارم باید اطلاعات پستی وارد شود.
- در گام پنجم که بازبینی نام دارد باید کلیه‌ی اطلاعاتی که در گام‌های قبلی وارد کرده‌اید را بررسی و بازبینی کرده و درستی اطلاعات را تایید کنید.
- در گام آخر که در واقع آخرین مرحله ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی است، حساب کاربری ایجاد خواهد شد.
- پس از ایجاد حساب کاربری می‌توانید با کلیک روی دکمه ورود کارگران ساختمانی و درج نام‌کاربری، رمز عبور و کد امنیتی، وارد حساب کاربری خود شوید.
آیا بیمه کارگران ساختمانی بازنشستگی دارد؟
یکی از مهم‌ترین پوشش‌های بیمهی کارگران ساختمانی که افراد به‌دلیل آن اقدام به پرداخت حق‌بیمه‌ی ماهانه می‌کنند، دریافت مستمری بازنشستگی است. اما شرایط بازنشستگی کارگران ساختمانی کمی با دیگر کارگران متفاوت است.
طبق قانون بیمهی تامین اجتماعی، آن دسته از کارگران ساختمانی که سن آنها به 60 سال رسیده باشد، با هر میزان سال سابقه بیمه‌ای می‌توانند بازنشسته شوند. فقط توجه کنید که مستمری این کارگران مطابق با سال‌های پرداخت حق‌بیمه محاسبه خواهد شد. بنابراین اگر فردی با 60 سال سن، 20 سال سابقه بیمه داشته باشد، مستمری بازنشستگی برای 20 روز را دریافت می‌کند.
قانون بعدی می‌گوید که اگر کارگران ساختمانی، 35 سال سابقه‌ی پرداخت حق‌بیمه داشته باشند، در هر سنی می‌توانند بازنشسته شوند. بنابراین اگر فردی 35 سال سابقه بیمه‌ای داشته باشد، اما سن او پایین‌تر از 60 سال باشد نیز می‌تواند برای دریافت مستمری بازنشستگی کارگران ساختمانی درخواست دهد.
نکته‌ی مهمی که باید مورد بازنشستگی کارگران ساختمانی بدانید این است که حق‌اولاد و حق مسکنی که در زمان اشغال کارگر به او پرداخت می‌شد، در زمان بازنشستگی و به‌دلیل نداشتن کارفرما، قطع میشود.
انواع بازنشستگی در بیمه تامین اجتماعی
در بیمهی تامین اجتماعی چند نوع بازنشستگی تعریف شده که افراد باتوجهبه داشتن آن شرایط می‌توانند برای بازنشستگی درخواست دهند. چون حقوق بازنشستگی کارگران ساختمانی طبق سال‌های پرداخت حق‌بیمه، میزان حق‌بیمه‌ی پرداختی و میزان حقوق دریافتی تعیین میشود، بهتر است برای تعیین بهترین زمان بازنشستگی برای دریافت بیشترین میزان مستمری با انواع بازنشستگی در سازمان تامین اجتماعی آشنا شوید.
- بازنشستگی با 35 سال سابقه‌ی پرداخت بیمه بدون شرط سنی؛
- بازنشستگی با 30 سال سابقه‌ی پرداخت بیمه با شرط سنی 45 سال برای خانم‌ها و 50 سال برای آقایان؛
- بازنشستگی با حداقل 20 سال و 42 سال سن برای زنان مشمول قانون کار؛
- بازنشستگی با سابقه پرداخت بیمه در 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب برای افراد شاغل در کارهای سخت و زیان‌آور بدون شرط سنی (ضریب 1.5 برای هر سال سابقه)؛
- بازنشستگی با 20 سال سابقه‌ی پرداخت بیمه بدون شرط سنی برای زنان (ویژه‌ی جانبازان)؛
- بازنشستگی با 20 سال سابقه‌ی پرداخت بیمه و 45 سال سن برای زنان معلول عادی؛
- بازنشستگی با 20 سال سابقه‌ی پرداخت بیمه با شرط سنی 55 سال برای خانم‌ها و 60 سال برای آقایان؛
- بازنشستگی با 20 سال سابقه‌ی پرداخت بیمه و سنوات ارفاقی (حداقل 10 سال) برای آزادگان و جانبازان؛
- بازنشستگی با 10 سال سابقه‌ی پرداخت بیمه با شرط سنی 55 سال برای خانم‌ها و 60 سال برای آقایان (امکان دریافت حقوق 10 روز با پرداخت مابه‌التفاوت سنوات کمتر از 10 سال).
البته خانم‌ها در مشاغل ساختمانی فعالیت ندارند اما شرایطی که در فوق به آنها اشاره شد، قوانین کلی تعیین سن بازنشستگی برای همه‌ی کارگرانی است که در صنف‌های مختلف مشغول به فعالیت هستند.
محاسبه مستمری بازنشستگی کارگران ساختمانی
یکی از مهم‌ترین عواملی که روی تعیین میزان مستمری بازنشستگی کارگران ساختمانی تاثیر دارد، مبلغ حق‌بیمه‌ای است که ماهانه پرداخت میشود. باتوجهبه اینکه حق بیمه کارگران ساختمانی بر اساس میزان حقوق دریافتی آنها مطابق با درجه یا میزان مهارت تعیین میشود، بنابراین مبلغ مستمری بازنشستگی آنها نیز متفاوت خواهد بود.
کارگران ساختمانی ماهر در مقایسه با کارگران ساختمانی نیمه‌ماهر و عمومی، حقوق بیشتری دریافت کرده و طبق قانونی که در ادامه بررسی میشود، حق بیمهی بیشتری نیز پرداخت می‌کنند.
حق بیمه‌ای که کارگران ماهر، نیمه‌ماهر و عمومی باید پرداخت کنند مطابق با درجه یا میزان مهارت آنها تعیین شده و به‌ترتیب 1.9 برابر، 1.6 برابر و 1.3 برابر حقوق ماهانه خواهد بود. طبق قانون بیمهی تامین اجتماعی هر چقدر حق‌بیمه‌ی بیشتری در سال‌های اشتغال خود پرداخت کنید، حقوق یا مستمری بازنشستگی بیشتری دریافت خواهید کرد.
در بخش بعدی میزان حقوق بازنشستگی کارگران ساختمانی بررسی خواهد شد.
حقوق بازنشستگی بیمه کارگران ساختمانی چقدر است؟
اکنون که می‌دانید کارگران ساختمانی با چند سال کار می‌توانند بازنشسته شده و حقوق کامل بازنشستگی دریافت کنند، لازم است با حداقل میزان مستمری بازنشستگی آنها نیز آشنا شوید.
طبق ماده 77 قانون تامین اجتماعی، حقوق یا مستمری بازنشستگی، یک‌سی‌ام از متوسط حقوق یا دستمزد بیمه‌گذار، ضرب در سنوات پرداخت حق‌بیمه او است. بنابراین حقوق بازنشستگی بیمه کارگران ساختمانی طبق فرمول زیر محاسبه میشود.
حقوق بازنشستگی کارگران ساختمانی = یک‌سی‌ام متوسط دستمزد کارگر * سنوات پرداخت حق‌بیمه
برای محاسبه‌ی دقیق مستمری بازنشستگی کارگران ساختمانی باید ابتدا متوسط دستمزد کارگر تعیین شود. منظور از متوسط دستمزد، جمع حقوق و مزایای پرداخت شده‌ی مشمول کسر حق‌بیمه ظرف مدت 2 سال قبل از بازنشستگی تقسیم بر عدد 24 است.
نکته‌ی مهم اینجاست که اگر کارگر ساختمانی در مدت 2 سال پایانی اشتغال خود، مدتی را بیکار باشد، متوسط دستمزد با کسر این مدت‌زمان از ماه‌های قبل از آن 2 سال به‌دست خواهد آمد.
همان‌طور که اشاره شد، مبنای محاسبه‌ی حقوق بازنشستگی کارگران ساختمانی، متوسط دستمزد است، بنابراین اگر کارگری حق‌بیمه‌ی کمتری پرداخت کرده باشد، قاعدتا مستمری بازنشستگی کمتری را دریافت خواهد کرد.
در سال‌های گذشته بسیاری از افراد برای اینکه حقوق بازنشستگی بالاتری دریافت کنند، حداقل حقوق 2 سال آخر اشتغال خود را که عامل اصلی در محاسبه متوسط دستمزد بود، بالاتر از سال‌های قبل اعلام می‌کردند. در همین راستا، سازمان تامین اجتماعی قانونی وضع کرد که طبق آن، مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی کارگران ساختمانی که حقوق مبنای آنها در 2 سال آخر اشتغال افزایش یافته، متوسط دستمزد این افراد در 5 سال آخر اشتغال باشد.
آیا در بیمه کارگران ساختمانی استراحت پزشکی تعلق می گیرد؟
اگر بیمه‌شده‌های اجباری در زمان اشتغال خود و به‌دلیل بیماری با تجویز پزشک متخصص نیاز به استراحت داشته باشند، برای آنها مرخصی استعلاجی در نظر گرفته شده و حقوق مدت استراحت پزشکی را نیز دریافت می‌کنند. اما متاسفانه این موضوع برای کارگران ساختمانی و قالیباف‌ها صدق نمی‌کند.
باتوجهبه اینکه کارگران ساختمانی تنها 7% از حقوق خود را به‌عنوان حق‌بیمه پرداخت کرده و بخش اعظمی از حق‌بیمه‌ی آنها توسط دولت پرداخت میشود، نه‌تنها مرخصی استعلاجی ندارند بلکه حقوق دوره‌ی استراحت پزشکی را نیز دریافت نخواهند کرد.
در شرایطی که پزشک متخصص جویز کند که کارگر ساختمانی به هر دلیلی قادر به ادامه‌ی کار نیست، کارگر باید به شعبه بیمه‌ای خود مراجعه کرده و فرم‌های کمیسیون پزشکی را تکمیل و در نهایت درخواست ازکارافتادگی دهد.
درصورتی‌که مدارک و مستندات مستدل باشد، کمیسیون‌های پزشکی سازمان تامین اجتماعی حتی بدون برگزاری جلسه حضوری با کارگر نیز می‌تواند اسناد را بررسی و رای نهایی برای دریافت مستمری ازکارافتادگی را صادر کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله چه تفاوتی بین بیمه اختیاری و اجباری وجود دارد؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
آیا به کارگران ساختمانی غرامت دستمزد تعلق میگیرد؟
بیمه‌شده‌های اجباری سازمان تامین اجتماعی اگر برای یک دوره‌ی بیماری و طبق دستور یا تجویز پزشک، استراحت پزشکی داشته باشند، حقوقی دریافت خواهند کرد که به آن غرامت دستمزد یا حقوق دوران استراحت پزشکی می‌گویند. اما متاسفانه کارگران ساختمانی تنها زمانی مشمول این قانون می‌شوند که ساختمانی که کارگر در آن آسیب‌دیده، بیمهی خصوصی یا بیمهی مسئولیت مدنی داشته باشد.
عدم پرداخت غرامت دستمزد یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های کارگران ساختمانی است که با افزایش سن بازنشستگی بیشتر هم میشود. طبق ماده 4 قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی، تعهدات بیمه در قبال بیمه‌شده به شرح زیر است.
- حوادث و بیماری‌ها؛
- غرامت دستمزد؛
- ازکارافتادگی؛
- بازنشستگی؛
- فوت.
طبق ماده 9 قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی، موارد زیر تابع قانون تامین اجتماعی خواهد بود.
- استفاده از خدمات درمانی؛
- مدت و شرایط و میزان غرامت دستمزد برای حوادث ناشی از کار؛
- تعیین درصد ازکارافتادگی؛
- چگونگی تشخیص حوادث ناشی و غیرناشی از کار؛
- شرایط پرداخت غرامت نقص عضو و برقراری مستمری جزئی و کلی؛
- نحوه محاسبه و میزان ازکارافتادگی و تغییر درجه ازکارافتادگی جزئی و کلی.
با بررسی این 2 ماده‌ی قانونی مشخص میشود که بیمه، موظف به پرداخت غرامت دستمزد به کارگران ساختمانی است اما متاسفانه سازمان تامین اجتماعی به‌دلایل مختلف از پرداخت این مبلغ به کارگران ساختمانی خودداری می‌کند و آن را مختص ساختمان‌هایی می‌داند که دارای بیمه‌نامه غیر (بیمه خصوصی یا بیمه مسئولیت) و یا بیمه‌نامه مکمل باشند. بنابراین اگر کارگری در ساختمانی بدون این بیمه‌ها کار کند، مشمول دریافت غرامت دستمزد نخواهد شد.
البته برخی از کارشناسان، دلیل عدم پرداخت غرامت دستمزد به کارگران ساختمانی را موضوع دیگری عنوان می‌کنند. باتوجهبه اینکه بخش اعظمی از حق‌بیمه کارگران ساختمانی را دولت پرداخت می‌کند، غرامت دستمزد به آنها پرداخت نمی‌شود.
شرایط پرداخت غرامت دستمزد به کارگران ساختمانی
یکی از پوشش‌های اصلی بیمهی کارگران ساختمانی، غرامت دستمزد است. اما همه‌ی کارگران نمی‌توانند به‌راحتی برای دریافت این غرامت اقدام کنند. همان‌طور که اشاره شد، سازمان تامین اجتماعی یکی از شروط اصلی پرداخت غرامت را کار در ساختمانی می‌داند که دارای بیمهی مسئولیت یا بیمهی خصوصی است. در هر صورت، اگر فردی تمامی شرایط زیر را داشته باشد، مشمول دریافت غرامت دستمزد یا حقوق دوران استراحت پزشکی خواهد شد.
- فرد بیمه‌شده ازکارافتادگی کلی نداشته باشد.
- فرد بیمه‌شده در روزهای بیماری یا استراحت پزشکی، حقوق یا دستمزدی از کارفرمای خود دریافت نکرده باشد.
- کارفرما طبق قانون و مقررات مکلف به پرداخت حقوق دوران بیماری فرد بیمه‌شده نباشد.
- استراحت پزشکی فرد بیمه‌شده باید توسط مراجع پزشکی معتبر تایید شده باشد.
- در تاریخ اعلام بیماری، فرد بیمه‌شده مشغول به‌کار بوده یا مرخصی استحقاقی داشته باشد.
در صورتی‌که کارگر ساختمانی شرایط فوق را داشته باشد می‌تواند با تهیه‌ی سند غرامت دستمزد تامین اجتماعی و جمع‌آوری مدارک زیر برای دریافت غرامت درخواست دهد.
مدارک لازم برای دریافت غرامت دستمزد کارگران ساختمانی
- دفترچه بیمهی درمانی؛
- سند تکمیل‌شده‌ی غرامت دستمزد تامین اجتماعی؛
- گواهی استراحت پزشکی فرد بیمه‌شده به‌همراه مهر و امضای پزشک معالج با ذکر نوع بیماری، شدت بیماری، مدت بستری در بیمارستان یا استراحت در منزل به تفکیک؛
- تایید پزشک برای گواهی‌های استراحت پزشکی 7 روز یا بیشتر در هر نوبت؛
- گواهینامه کارفرما برای تایید تاریخ بیماری، عدم اشتغال فرد بیمه‌شده در آن تاریخ و عدم دریافت مزد و حقوق از کارفرما.
نحوه محاسبه غرامت دستمزد روزهای بیکاری کارگران ساختمانی در تامین اجتماعی
برای محاسبه‌ی غرامت دستمزد کارگران ساختمانی در سازمان تامین اجتماعی، آخرین مزد و یا دستمزد روزانه‌ی بیمه‌شده مبنا قرار میگیرد. بنابراین با تقسیم مجموع مزد یا دستمزد مبنای کسر حق‌بیمه برای کارگر ساختمانی در آخرین 90 روز قبل از استراحت پزشکی بر روزهای کارکرد او در 90 روز، غرامت پزشکی به‌دست خواهد آمد.
غرامت پزشکی کارگر ساختمانی = مجموع دستمزد یا حقوق مبنای کسر حق‌بیمه در آخرین 90 روز قبل از استراحت پزشکی / روزهای کارکرد کارگر ساختمانی در 90 روز
قوانین غرامت دستمزد کارگران ساختمانی
مبلغ غرامت دستمزد کارگران ساختمانی برای افراد مختلف در روزهای بیماری و استراحت پزشکی، متفاوت بوده و معیارهای مختلفی در تعیین مبلغ نهایی لحاظ می‌شوند. اما قوانین آن برای همه یکسان و به شرح زیر است.
- غرامت دستمزد از اولین روز بروز حادثه یا بیماری حرفه‌ای برای کارگر ساختمانی و با تشخیص سازمان تامین اجتماعی، پرداخت میشود به‌شرطی که فرد قادر به کار کردن نباشد.
- در شرایطی که عدم اشغال فرد بیمه‌شده به‌دلیل بیماری باشد، درصورتی‌که در بیمارستان بستری نشود، غرامت دستمزد او از روز چهارم محاسبه خواهد شد.
- تازمانی‌که بیمه‌شده قادر به کار نباشد (تشخیص آن برعهده‌ی سازمان تامین اجتماعی است) و به‌موجب مقررات این سازمان ازکارافتاده محسوب نشود به او غرامت دستمزد پرداخت خواهد شد.
- غرامت دستمزد کارگر ساختمانی که پدر، مادر، همسر و فرزندانش تحت تکفل او هستند به میزان سه‌چهارم آخرین مزد یا حقوق روزانه خواهد بود.
- غرامت دستمزد کارگر ساختمانی که فردی تحت تکفل او نباشد، دو سوم آخرین مزد یا حقوق روزانه خواهد بود.
- اگر سازمان تامین اجتماعی، بیمه‌شده‌ای را برای ادامه‌ی درمان به شهر دیگری اعزام کند و درمان او بهصورت سرپایی انجام شود، علاوه‌بر غرامت دستمزد، مشمول دریافت 100% غرامت دستمزد روزانه بابت هزینه‌های هر روز اقامت خواهد شد.
- اگر پزشک معالج تشخیص دهد که کارگر ساختمانی برای معالجه نیاز به همراه دارد، تا زمانی‌که نیاز به همراه داشته باشد، علاوه‌بر هزینه‌های مسافرت، از طرف سازمان تامین اجتماعی معادل 50% از دستمزد بیمه‌شده به همراه بیمار پرداخت خواهد شد.
آیا به کارگران بیمه بیکاری و عیدی تعلق میگیرد؟
همان‌طور که می‌دانید تمامی کارگران و کارمندانی که در یک شرکت یا سازمان مشغول به‌کار هستند، هر سال مشمول عیدی و سنوات خواهند شد. این افراد چون بهصورت تمام‌وقت در این شرکت‌ها کار می‌کنند می‌توانند حداقل 1 و حداکثر 3 پایه‌ی حقوق خود را به‌عنوان عیدی دریافت کنند. اما آیا کارگران ساختمانی می‌توانند عیدی دریافت کنند؟
کارگران ساختمانی به‌عنوان کارگران نیمه‌وقت، فصلی یا حتی ساعتی نیز شناخته می‌شوند. بنابراین یکی از مهم‌ترین سوالات آنها بعد از کار به‌مدت بیش از یک سال در یک پروژه ساختمانی، اطلاع از قوانین دریافت عیدی است.
طبق قانون کار، کارگر و کارمند در مشاغل تمام‌وقت موظف به 44 ساعت کار در هفته و 192 ساعت کار در ماه هستند. اما در مشاغل پاره‌وقت، فصلی و ساعتی، ساعت کاری به توافق بین کارفرما و کارگر بستگی دارد. بنابراین کارگر می‌تواند با توافق با کارفرما ساعت‌های کمتری را در طول هفته و بهصورت شناور مشغول به‌کار باشد.
محاسبه عیدی کارگران ساختمانی
- طبق قانون کار، مزد و مزایای کارگران ساختمانی که بهصورت نیمه‌وقت یا کمتر از ساعت‌های قانونی تعیین شده برای کارگران تمام‌وقت مشغول به‌کار هستند، به‌نسبت ساعت‌های کار انجام شده محاسبه و پرداخت خواهد شد.
- برای محاسبه عیدی، پاداش و … کارگران ساعتی که حقوق ماهانه بهصورت ثابت ندارند و دستمزد آنها می‌تواند در یک ماه متغیر باشد، میانگین حقوق 3 ماه آخر آنها مبنای محاسبه قرار میگیرد.
- مبلغ عیدی و پاداش به کارگران کارگاه‌های فصلی مشمول قوانین کار و همین‌طور کارگران سایر کارگاه‌های مشمول که کمتر از 1 سال در آن کارگاه کار کرده‌اند باید با ماخذ 60 روز و به‌نسبت روزهای کارکرد آنها در طول سال محاسبه شود.
- طبق ماده 74 قانون کار، مدت مرخصی استعلاجی کارگران که به تایید سازمان تامین اجتماعی رسیده باشد جزو سوابق کار آنها محسوب شده و در نتیجه در پرداخت مزایایی مانند عیدی و پاداش سالانه لحاظ خواهد شد.
فرمول محاسبه عیدی کارگران تمام‌وقت و روزمزد
مبلغ عیدی اسفند 1402 که در آذر ماه اعلام شده معادل 106.165.680 ریال خواهد بود. حداکثر عیدی نیز می‌تواند تا 3 برابر حداقل دستمزد ماهانه یعنی حدود 159.248.520 ریال تعیین شود. بنابراین فرمول محاسبه عیدی کارگران تمام‌وقت می‌تواند به شرح زیر باشد.
حداقل مبلغ عیدی سال 1402 = 60 * حداقل دستمزد روزانه
باتوجهبه اینکه مبلغ حداقل دستمزد روزانه برای کارگران در سال 1402 مبلغ 1.769.428 ریال تعیین شده است، فرمول محاسبه عیدی کارگران روزمزد نیز به شرح زیر است.
حداقل مبلغ عیدی کارگران روزمزد = 60 * 1.769.428 ریال = 106.165.680 ریال
همان‌طور که قبلا نیز اشاره شد، بیمهی کارگران ساختمانی در دسته‌ی بیمهی مشاغل آزاد قرار میگیرد، بنابراین به این دسته از کارگران بیمه بیکاری تعلق نخواهد گرفت.
چگونه حق بیمه کارگران ساختمانی را پرداخت کنیم؟
برای پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی، ابتدا باید ثبت‌نام کنید. در بخش‌های قبلی شرایط لازم برای ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی، مدارک موردنیاز و نحوه ثبت‌نام بیمه کارگران ساختمانی بررسی شدند. در ادامه به نحوه پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی می‌پردازیم.
نحوه پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی
همان‌طور که قبلا اشاره شد، بیمه کارگران ساختمانی زیرمجموعه بیمه خویش‌فرما است. بنابراین بیمه‌گذار (کارگر ساختمانی) باید برای پرداخت حق‌بیمه اقدام کند. برای پرداخت بیمه کارگران ساختمانی 2 روش وجود دارد که به شرح زیر هستند.
پرداخت حق‌بیمه کارگران ساختمانی بهصورت حضوری
فرد می‌تواند بهصورت حضوری به یکی از شعب تامین اجتماعی در نزدیکی محل کار خود مراجعه کرده و برای پرداخت حق‌بیمه اقدام کند.
پرداخت حق‌بیمه کارگران ساختمانی بهصورت آنلاین
فرد می‌تواند بهصورت آنلاین برای پرداخت حق‌بیمه اقدام کند. برای این کار باید مراحل زیر را دنبال کنید.
- وارد سامانه آنلاین tamin.ir شوید.
- پس از ورود به پنل کاربری، وارد بخش عملیات بیمه‌شدگان شده و روی گزینه‌ی درخواست برگ پرداخت کلیک کنید.
- در صفحه‌ی جدیدی که باز شده باید تعداد ماه‌هایی که قصد پرداخت حق‌بیمه را دارید انتخاب کنید که برابر با 1 خواهد بود. این حق‌بیمه مانند سال‌های گذشته بر اساس درجه یا میزان مهارت کارگران ساختمانی تعیین میشود.
- بعد از اینکه قبض پرداخت حق‌بیمه صادر شد، باید وارد درگاه پرداخت بانک شده و مبلغ حق بیمه کارگران ساختمانی را پرداخت کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیمهی خویش‌فرما می‌توانید مقاله بیمه خویش فرما چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
حق بیمه کارگران ساختمانی ۱۴۰۲ چقدر است؟
حق بیمه کارگران ساختمانی در سال 1402 به میزان حقوق دریافتی آنها بستگی دارد. به‌این‌مفهوم که مانند مشاغل دیگر، کارگران ساختمانی نیز درصدی از حقوق یا دستمزد خود را به‌عنوان حق‌بیمه تامین اجتماعی پرداخت می‌کنند. اما به‌طورکلی می‌توان گفت که حق بیمه کارگران ساختمانی در 3 سطح اصلی تعریف میشود که به شرح زیر است.
حق بیمه کارگران ساختمانی با مبنای درجه مهارت (مصوب بعد از تاریخ 1402/07/01)
- حق بیمه کارگر ساختمانی درجه 1 مانند کارگر ماهر و استادکار: 9 برابر حداقل دستمزد دریافتی ماهانه کارگر؛
- حق بیمه کارگر ساختمانی درجه 2 مانند کارگر نیمه‌ماهر و کمک استادکار: 6 برابر حداقل دستمزد دریافتی ماهانه کارگر؛
- حق بیمه کارگر ساختمانی درجه 3 مانند کارگران عمومی:3 برابر حداقل دستمزد دریافتی ماهانه کارگر.
همان‌طور که در دسته‌بندی فوق می‌بینید، باتوجهبه میزان مهارت کارگر ساختمانی و درجه‌ای که برای او تعیین شده، درصد متفاوتی از حقوق ماهانه به‌عنوان حق‌بیمه کسر خواهد شد. در این بین، کارگران ماهر و استادکاران، بیشترین حق‌بیمه و کارگران عمومی نیز کمترین حق‌بیمه را پرداخت خواهند کرد.
لازم به ذکر است که میزان حق‌بیمه برای درجه‌های مختلف، در راستای اجرای بند 3 از صورت‌جلسه 2111 مورخ 1402/06/14 هیئت مدیره و باتوجهبه جلسه مشترک مورخ 1402/05/10 با کانون عالی انجمن صنفی کارگران ساختمانی و نمایندگان تشکل‌های صنفی ذی‌ربط و توافقات انجام شده، حق‌بیمه بر اساس درجه کارگر، افزایش قابل‌توجهی داشته است. این در حالی است که تا قبل این تاریخ، حق‌بیمه‌ی کارگران ساختمانی مبنای محاسبه‌ی دیگری داشت.
حق بیمه کارگران ساختمانی با مبنای درجه مهارت (مصوب قبل از تاریخ 1402/07/01)
حق بیمه کارگر ساختمانی بر اساس درجه، تا پیش از مصوبه مهر 1402 به شرح زیر بود.
- حق بیمه کارگر ساختمانی درجه 1 مانند کارگر ماهر و استادکار: 4 برابر حداقل دستمزد دریافتی ماهانه کارگر؛
- حق بیمه کارگر ساختمانی درجه 2 مانند کارگر نیمه‌ماهر و کمک استادکار: 3 برابر حداقل دستمزد دریافتی ماهانه کارگر؛
- حق بیمه کارگر ساختمانی درجه 3 مانند کارگران عمومی:2 برابر حداقل دستمزد دریافتی ماهانه کارگر.
حق بیمه کارگران ساختمانی در سال 1402 نیز بر اساس حداقل دستمزد روزانه آنها تعیین میشود. این میزان دستمزد روزانه در سال 1402، بسته به سطح کارگر متفاوت خواهد بود. اگر یک افزایش کلی 50 درصدی روی حداقل حق‌بیمه لحاظ شود، جدول حق بیمه کارگران ساختمانی در سال 1402 به شرح زیر خواهد بود.
جدول حق بیمه کارگران ساختمانی در سال 1402
| میزان مهارت کارگر | درجه‌ی کارگر | مبنای محاسبه‌ی حق‌بیمه | بازه‌ی زمانی کار در طول یک سال | مبلغ حق‌بیمه |
| کارگران ماهر | درجه 1 | 1.9 برابر حداقل دستمزد ماهانه | 6 ماه اول سال | 31 * دستمزد روزانه * 1.9 |
| 6 ماه دوم سال | 30 * دستمزد روزانه * 1.9 | |||
| کارگران نیمه ماهر | درجه 2 | 1.6 برابر حداقل دستمزد ماهانه | 6 ماه اول سال | 31 * دستمزد روزانه * 1.6 |
| 6 ماه دوم سال | 30 * دستمزد روزانه * 1.6 | |||
| کارگران عمومی | درجه 3 | 1.3 برابر حداقل دستمزد ماهانه | 6 ماه اول سال | 31 * دستمزد روزانه * 1.3 |
| 6 ماه دوم سال | 30 * دستمزد روزانه * 1.3 |
بیمه تامین اجتماعی کارگران چقدر است؟
حق‌بیمه کارگران با کارمندان تفاوتی ندارد. بنابراین هر فردی که تحت پوشش بیمهی تامین اجتماعی قرار دارد باید ماهانه 30% از حقوق او به‌عنوان حق‌بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود. از این 30% حق‌بیمه، 7% سهم کارگر یا کارمند و 23% سهم کارفرما است. 3% از 23% سهم کارفرما درصدی است که به‌عنوان بیمه بیکاری کارگر یا کارمند واریز شده و در نتیجه افراد در روزهای بیکاری یا بیماری طولانی‌مدت می‌توانند از محل بیمه بیکاری، حقوقی دریافت کنند که به‌عنوان حقوق بیکاری شناخته میشود.
مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی کارگران در سال 1402
مبلغ حق‌بیمه‌ای که افراد در مشاغل مختلف باید پرداخت کنند بسته به نوع شغل، اجباری یا اختیاری بودن بیمه و سطح مهارت متفاوت خواهد بود. در جدول زیر می‌توانید حق‌بیمه تامین اجتماعی برای موارد ذکر شده را ببینید.
| نوع بیمه | درصد یا سهم بیمه‌شده | ضریب دستمزد بیمه‌شده | مبلغ حق‌بیمه برای 6 ماه اول سال (31 روز کاری) | مبلغ حق‌بیمه برای 6 ماه دوم سال (30 روز کاری) | درصد یا سهم کارفرما و سایر | |
| بیمه اجباری (بدون لحاظ مزایا و پاداش) | 7% | – | 506.000 تومان | 494.000 تومان | 20% سهم کارفرما
– 1.477.000 تومان برای 31 روز کاری – 1.412.000 تومان برای 30 روز کاری |
|
| مشاغل آزاد (۱۴%) | 12% | بر اساس حداقل دستمزد سال بین حداقل و ۱.۲ | 658.000 تومان | 637.000 تومان | 2% سهم دولت | |
| مشاغل آزاد (۱۶%) | 14% | 768.000 تومان | 743.000 تومان | 2% سهم دولت | ||
| مشاغل آزاد (۲۰%) | 16% | 987.000 تومان | 955.000 تومان | 2% سهم دولت | ||
| اختیاری | 27% | 1.2 | 1.777.000 تومان | 1.720.000 تومان | – | |
| کارگران ساختمانی بر اساس درجه و ضریب | درجه یک | 7% | 1.2 | 537.000 تومان | 520.000 تومان | 20% سهم دولت |
| درجه دو | 7% | 1.3 | 500.000 تومان | 483.000 تومان | ||
| درجه سه | 7% | 1.4 | 461.000 تومان | 446.000 تومان | ||
| قالیبافان (فعال و بیمه پرداز) | 7% | – | 384.000 تومان | 371.000 تومان | 20% سهم دولت | |
| رانندگان درون شهری (فعال و بیمه پرداز) | 13.5% | 1.1 | 814.000 تومان | 778.000 تومان | 13.5% سهم دولت | |
| رانندگان بین شهری (اتوبوس و کامیون) | 13.5% | 1.5 | 1.111.000 تومان | 1.075.000 تومان | ||
| رانندگان بین شهری (مینی بوس و سواری) | 13.5% | 1.2 | 889.000 تومان | 860.000 تومان | ||
| هنرمندان / نویسندگان مشمول یارانه | 8% | – | 439.000 تومان | 425.000 تومان | 10% سهم دستگاه | |
| هنرمندان / نویسندگان غیرمشمول یارانه | 8% | 1.2 | 439.000 تومان | 425.000 تومان | 10% سهم دستگاه | |
| مداحان | بنیاد دعبل | 7% | – | 461.000 تومان | 446.000 تومان | 2% سهم بنیاد |
| ارشاد | 8% | – | – | – | 10% سهم دستگاه | |
| مددجویان مشمول یارانه (۱۴%) | کمیته امداد | – | – | 27/10 از محل هدف‌مندی یارانه‌ها و مابقی آن توسط کمیته امداد | ||
| بهزیستی | 2% | – | 110.000 تومان | 106.000 تومان | – | |
| مددجویان مشمول یارانه (۱۶%) | کمیته امداد | – | – | 27/10 از محل هدف‌مندی یارانه‌ها و مابقی آن توسط کمیته امداد | ||
| بهزیستی | 4% | – | 219.000 تومان | 212.000 تومان | هدف‌مندی یارانه | |
| مددجویان مشمول یارانه (۲۰%) | کمیته امداد | – | – | 27/10 از محل هدف‌مندی یارانه‌ها و مابقی آن توسط کمیته امداد | ||
| بهزیستی | 8% | – | 439.000 تومان | 425.000 تومان | هدف‌مندی یارانه | |
| خادمان مسجد (فعال و بیمه پرداز) | 7% | – | 384.000 تومان | 371.000 تومان | 20% سهم دولت | |
| خادمان مسجد (فاقد کمک دولت) | 27% | – | 1.481.000 تومان | 1.433.000 تومان | – | |
| کلیه رانندگان درون شهری (فاقد کمک دولت) | 27% | 1.1 | 1.629.000 تومان | 1.576.000 تومان | – | |
| کلیه رانندگان برون شهری سبک (فاقد کمک دولت) | 27% | 1.2 | 1.777.000 تومان | 1.720.000 تومان | – | |
| کلیه رانندگان برون شهری سنگین (فاقد کمک دولت) | 27% | 1.5 | 2.221.000 تومان | 2.150.000 تومان | – | |
| باربران، صیادان و زنبورداران | 7% | – | 302.000 تومان | 292.000 تومان | 20% سهم دولت | |
| کارفرمایان صنفی کم درآمد | 7% | – | 302.000 تومان | 292.000 تومان | 20% سهم دولت | |
| کارفرمایان بخش کشاورزی | 7% | – | 302.000 تومان | 292.000 تومان | 20% سهم دولت | |
بیمه کارگران ساختمانی شامل چه کسانی میشود؟
بیمه کارگران ساختمانی مشمول افرادی میشود که از مرحله اول تا آخر در مراحل ساخت یک پروژه ساختمانی شرکت دارند. لازم است بدانید که تنها کارگران ساختمانی مشمول بیمه خواهند شد که دارای کارت مهارت از سازمان فنیوحرفهای باشند. چون کارت مهارت یکی از اصلی‌ترین مدارک برای ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی در سازمان تامین اجتماعی است.
از جمله مشاغلی که از مفاد قوانین بیمهی تامین اجتماعی برای کارگران ساختمانی بهره‌مند می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
لیست مشاغل ساختمانی برای کارگران
- گچ‌کار؛
- آرماتوربند؛
- بنای سفت‌کار؛
- اسکلت‌ساز؛
- کاشی‌کار؛
- سنگ‌کار؛
- نقاشی ساختمان؛
- درب‌وپنجره‌ساز پروفیل؛
- نگهداری بتن؛
- بتن‌ساز و بتن‌ریز؛
- برق‌کار ساختمان؛
- عایق‌کار رطوبتی و آسفالت‌کار آبینه؛
- لوله‌کش و نصاب وسایل بهداشتی؛
- لوله‌کش گاز خانگی و تجاری؛
- قالب‌بند و کفراژ بند.
بنابراین اگر در یکی از مشاغل فوق مشغول فعالیت هستید از قانون بیمه تامین اجتماعی برای کارگران ساختمانی بهره‌مند خواهید شد.
همان‌طور که اشاره شد تنها کارگران ساختمانی که دارای کارت مهارت سازمان فنیوحرفهای باشند مشمول بیمه خواهند شد. در ادامه نحوه ثبت‌نام کارت مهارت و دریافت آن آمده است.
نحوه ثبت نام کارت مهارت کارگران ساختمانی
کسانی که واجد شرایط ثبت‌نام کارت مهارت کارگران ساختمانی هستند باید وارد سامانه آنلاین آزمون‌های سازمان فنیوحرفهای کشور به آدرس advari.irantvto.ir شده و برای ثبت‌نام و دریافت کارت اقدام کنند.
- پس از ورود به سایت از منوی ثبت‌نام، گزینه‌ی ثبت‌نام در آزمون را انتخاب کنید.
- کارگران ساختمانی می‌توانند روی تصویر کارت‌اعتباری روبه‌روی آزمون مرحله 4 صنعت ساختمان کلیک کرده و برای خرید کارت اعتباری اقدام کنند.
- در صفحه‌ی جدیدی که باز میشود روی خرید کارت اعتباری کلیک کنید.
- در صفحه‌ی خرید کارت باید آزمون مورد نظر خود را انتخاب کنید.
- در صفحه‌ی جدیدی که باز میشود باید اطلاعاتی شامل کد ملی / شناسه اتباع، نام، نام خانوادگی، تلفن همراه کارآموز یا آزمون‌دهنده و پست الکترونیک را وارد کرده و سپس از منوی گزینه‌ی کالا، کالای مورد نظر را انتخاب و سپس تعداد و استان را نیز انتخاب کنید.
- پس از ورود اطلاعات فوق باید روی گزینه‌ی ذخیره کلیک کنید.
- پس از خرید کارت اعتباری و در آخرین مرحله از ثبت نام کارت مهارت کارگران ساختمانی باید اطلاعاتی مانند اطلاعات تحصیلی، نوع آزمون و … را وارد کرده و سپس روی گزینه‌ی تایید نهایی کلیک کنید.
نحوه دریافت کارت مهارت کارگران ساختمانی
زمانی‌که تاریخ آزمون مشخص شد، باید کارت ورود به آزمون را از سامانه پرینت گرفته و در تاریخ مقرر در آزمون شرکت کنید. پس از شرکت در آزمون برای اطلاع از قبولی و دریافت کارت مهارت، مراحل زیر را دنبال کنید.
- از طریق منوی نتایج آزمون سامانه آزمون‌های ادواری و صنعت ساختمان فنیوحرفهای کشور می‌توانید از نتایج آزمون مطلع شوید.
- با انتخاب گزینه‌ی آزمون کتبی و عملی از منوی نتایج آزمون، صفحه‌ی جدیدی باز میشود که باید در آن سال برگزاری آزمون و از منوی نوع آزمون، گزینه‌ی «صنعت و ساختمان» را انتخاب و سپس روی گزینه‌ی جستجو کلیک کنید تا لیست قبولی‌ها نمایش داده شود.
- پس از قبولی در آزمون، کارت مهارت کارگران ساختمانی بهصورت آنلاین صادر خواهد شد. برای استعلام گواهینامه باید وارد سایت سازمان فنیوحرفهای کشور به آدرس portaltvto.com شده و گزینه‌ی استعلام گواهینامه را انتخاب کنید.
- در صفحه‌ی استعلام گواهینامه باید اطلاعاتی مانند کد ملی / شماره پاسپورت، شماره شناسنامه و ملیت را وارد کرده و سپس کد امنیتی را در کادر مربوطه بنویسید. در نهایت نیز باید تیک گزینه‌ی دریافت فایل PDF را زده و روی گزینه‌ی جستجو کلیک کنید.
چه کارگرانی مشمول بیمه نمی شوند؟
طبق قانون کار، به تمامی افرادی که در ازای دریافت مبلغی به‌عنوان دستمزد و حقوق، مشغول به‌کاری به‌دستور کارفرما هستند، کارگر مشمول قانون کار می‌گویند. بنابراین این افراد مشمول بیمه نیز خواهند شد. اما در برخی موارد، استثنائاتی وجود دارد که برخی افراد را از شمول قانون کار مستثنی خواهد کرد. به‌صورت‌کلی کارگرانی که مشمول قانون وزارت کار و بیمه نمی‌شوند به شرح زیر هستند.
مشمولین سایر قوانین استخدامی
طبق ماده 188 قانون کار، اشخاص مشمول قانون استخدام کشوری یا دیگر قوانین و مقررات خاص استخدامی، مشمول مقررات قانون کار نخواهند بود. بنابراین افراد مشمول قانون مدیریت کشوری که در سال 1386 مصوب شده و سایر قوانین و مقررات استخدامی، جزء مهم‌ترین استثنائات از شمول قانون کار هستند.
کارگران در کارگاه‌های کمتر از 10 نفر
طبق ماده 191 قانون کار، کارگاه‌هایی که تعداد کارگران آن کمتر از 10 نفر است را می‌توان برحسب مصلحت و موقتا از شمول بعضی از قوانین کار خارج کرد. هیئت وزیران در سال 1384 کارگاه‌های کمتر از 10 نفر را موقتا برای مدت 3 سال از شمول قانون کار مستثنی کرده است. اما در سال 1387 مهلت اجرای این آیین‌نامه به پایان رسید و تمدید نشد، بنابراین از آن تاریخ به بعد تمامی کارگاه‌ها مشمول قانون کار هستند.
کارگران در کارگاه‌های خانوادگی
طبق بخش دوم ماده 188 قانون کار، کارگاه‌های خانوادگی که در آن کارگران منحصرا شامل صاحب‌کار، همسر و آشنایان نسبی درجه 1 از طبقه‌ی اول او هستند، مشمول قانون کار نخواهند شد.
نیروهای انسانی خاص
برخی از افراد به‌لحاظ نوع شغل خود به‌عنوان نیروی انسانی خاص شناخته شده و مشمول قانون کار نمی‌شوند. این افراد در ماده 190 قانون کار تعریف شده‌اند که شامل صیاد‌ها، کارکنان حمل‌ونقل (هوایی، زمینی و دریایی)، معلولین، خدمه و مستخدم منازل و کارگرانی هستند که تمام یا بخشی از دستمزد خود را از مشتری دریافت می‌کنند.
کارگران معلول
طبق قانون جامع حمایت از حقوق معلولان که در سال 1383 تصویب شده است، کارگاه‌های آموزشی، حمایتی و تولیدی معلولان موضوع ماده 3، مشمول قانون کار نمی‌شوند.
نهادهای انقلابی
طبق قانون خاص شورای انقلاب مصوب در سال 1359، کارمندان نهادهای انقلابی شامل جهاد سازندگی، نهضت سوادآموزی، بنیاد شهید و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مشمول قانون کار نمی‌شوند.
بخش کشاورزی
طبق ماده 189 قانون کار، کارگران بخش کشاورزی و دامداری که مشغول بهره‌برداری از درخت‌های میوه، انواع نباتات، مراتع، جنگل‌ها، پارک‌های جنگلی و تولید و پرورش طیور و ماکیان، آبزیان، زنبور عسل، صنعت نوغان و غیره هستند به پیشنهاد شورای عالی کار از شمول قسمتی از قانون کار معاف خواهند بود.
کارگاه‌های قالیبافی
طبق قانون حمایت از اداره و تاسیس مجتمع‌ها و کارگاه‌های متمرکز و بزرگ قالیبافی، بافنده‌های شاغل در این مراکز که در چارچوب قراردادهای پیمانکاری مشغول به فعالیت هستند، به‌عنوان حقوق‌بگیر، کارگر یا کارمند تلقی نشده و مشمول قانون کار نمی‌شوند.
اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها
طبق بخشنامه وزیر کار و امور اجتماعی، کارکنان و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشمول قانون کار نمی‌شوند و نمی‌توان آنها را به‌عنوان کارگر محسوب کرد.
کارفرما بیمه ام رو کم رد کرده هیچ سندی هم ندارم باید چیکار کنم؟
در برخی از موارد، کارفرماها برای کاهش هزینه‌های خود مبلغ حق‌بیمه کارگران را کمتر رد می‌کنند. این موضوع تاثیر زیادی روی سطح خدمات دریافتی از سازمان تامین اجتماعی و از همه مهم‌تر میزان حقوق مستمری بازنشستگی کارگر دارد. در چنین شرایطی، کارگر باید با تمامی مدارکی که در دسترس دارد به وزارت کار مراجعه کرده و شکایت تنظیم کند.
وقتی کارگری از کارفرمای خود به‌دلیل عدم پرداخت کامل بیمه شکایت می‌کند. وزارت کار هیئتی از کارشناسان را تشکیل داده و برای بررسی مدارک، حساب‌های بانکی و بازرسی از محل کار اقدام و در نهایت در جلسه‌ای مشترک به اظهارات کارفرما و کارگر گوش می‌دهد.
ادله اثبات دعوی در هیئت‌های حل اختلاف وزارت کار و رفاه اجتماعی شامل 3 دسته اصلی به شرح زیر است.
- اقرار هر یک از طرفین؛
- اسناد و مدارک مانند قرارداد کاری، پرینت واریز حقوق و …؛
- اماره.
منظور از اماره، تحقیق محلی و بازرسی کارشناسی است که از محل کار کارگر انجام شده و توسط گزارش کارشناسی به هیئت حل اختلاف ارائه میشود. بنابراین کارگر باید برای اثبات ادعای خود حداقل یکی از مدارک و مستندات فوق را ارائه دهد.
در صورت عدم بیمه کردن به دلیل نرخ بالای بیمه چه باید کرد؟
ماده 148 قانون کار، کارفرماهای کارگاه‌های مشمول را به پرداخت بیمه کارگران مکلف کرده است. لازم است بدانید که تنها کارگاه‌های مشمول قانون کار موظف به رعایت این ماده قانونی هستند. بنابراین کارگاه‌های خانوادگی یا کارگاه‌های دارای شرایط و آیین‌نامه‌های خاص استخدامی یا موازین استخدامی کشور، طبق ماده 188 قانون کار مشمول این قانون نخواهند بود و کارفرما ملزم به بیمه کردن کارگر خود نخواهد بود.
طبق قانون کار، کارفرما موظف است به‌محض شروع به‌کار کارگر برای پرداخت حق‌بیمه‌ی او اقدام کند. درصورتی عدم پرداخت حق‌بیمه کارگر یا بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما در برخی از ماه‌های خاص یا به‌صورت‌کلی، کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کرده و برای دریافت حق‌بیمه اقدام کند.
وزارت کار کلیه‌ی مدارک و مستندات موجود را بررسی کرده و پس از آن برای صدور رای نهایی اقدام خواهد کرد. درصورتی‌که کارفرما کارگر خود را بیمه نکرده باشد، علاوه‌بر پرداخت حق‌بیمه به کارگر باید جریمه عدم پرداخت بیمه را نیز پرداخت کند.
جریمه بیمه نکردن کارگران توسط کارفرما به‌صورت‌کلی بین 2 برابر تا 10 برابر حق‌بیمه‌ی کارگر است. البته ممکن است جریمه‌ی کارفرما بسته به مبلغ بدهی بیمه کارگر خود، 7% تا 22% تمام یا کسری از بدهی تعیین شود که این مبلغ باید به سازمان تامین اجتماعی کشور پرداخت شود.
برای شکایت از کارفرما مراحل زیر را دنبال کنید.
مراحل شکایت از کارفرما برای بیمه
- وارد سایت جامع اداره کار به آدرس mcls.gov.ir شده و برای ثبت دادخواست و همچنین شروع امور دادرسی کار، احراز هویت کنید.
- احراز هویت بهصورت آنلاین و در سایت ekyc.done.ir انجام میشود. در این سایت روی گزینه‌ی احراز هویت الکترونیکی کلیک کنید تا وارد صفحه‌ی احراز هویت شوید.
- در این صفحه باید اطلاعات اولیه را وارد کرده و سپس برای ورود اطلاعات تکمیلی، اقدام کنید.
- پس از انجام احراز هویت باید از بخش خدمات سامانه، گزینه‌ی ثبت دادخواست بدوی را انتخاب کنید.
- تمامی بخش‌ها را به‌دقت تکمیل کرده و پس از بررسی، دادخواست را ارسال کنید.
- پس از ارسال دادخواست، اداره‌ی کار، زمان و مکان جلسه شکایت از کارفرما را مشخص خواهد کرد.
- جلسه در تاریخ مقرر و بهصورت حضوری با حضور کارشناس اداره کار، کارگر، کارفرما یا نمایندگان او برگزار خواهد شد.
- در جلسه‌ی کارشناسی، کلیه مدارک و مستندات بررسی شده و به اظهارات طرفین گوش داده میشود. در نهایت نیز رای نهایی صادر شده و به طرفین ابلاغ میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله راهنمای جامع درباره شکایت از کارفرما بابت بیمه را در بلاگ ازکی بخوانید.
اگر در قرارداد ذکر شود کارمند نیاز به بیمه نداره آیا بعدا کارمند میتونه ادعای پرداخت حق بیمه کنه؟
مطابق با قوانین وزارت کار و ماده 10 قانون مدنی، افراد می‌توانند در قراردادهای خود برای هرگونه شرطی به توافق برسند، مگر اینکه این شرط‌ها خلاف نظم عمومی یا قوانین آمره باشد. بنابراین در هیچ قراردادی نمی‌توان خلاف قوانین آمره، شرطی را ذکر کرد چون در صورت بروز اختلاف میان طرفین، آن شرط باطل خواهد شد.
در قوانین کار نیز 4 قانون آمره وجود دارد که نمی‌توان برخلاف آنها توافقی بین کارفرما و کارگر صورت بگیرد. در چنین شرایطی، حتی با توافق و رضایت طرفین روی آن شرط‌ها، شروط ذکر شده باطل بوده و قرارداد اصلی در مورد سایر شروط موجود، صحیح و لازم‌الاجرا است.
شروط باطل کار در قانون آمره
- توافق روی دریافت مبلغی پایین‌تر از حداقل حقوق تعیین شده توسط وزارت کار، باطل است.
- توافق روی عدم دریافت مزایای حقوق مانند عیدی، سنوات و غیره، باطل است.
- توافق روی عدم پرداخت حق‌بیمه (بیمه نکردن کارگر) یا پرداخت بیمه به کارگر بهصورت نقدی، باطل است.
- توافق روی نداشتن مرخصی کارگر، باطل است.
بنابراین طبق شروط باطل در قانون آمره، اگر کارفرما و کارگر در متن قرارداد به این توافق رسیده باشند که بیمه پرداخت نشده یا مبلغ آن بهصورت نقدی به کارگر پرداخت شود، شرط باطل خواهد بود. در چنین شرایطی، در صورت شکایت کارگر از کارفرما، کارفرما باید مبلغ حق‌بیمه دوران کار فرد را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند.
در شرایطی که کارفرما، حق‌بیمه کارگر را بهصورت نقدی به او پرداخت کرده باشد، می‌تواند برای عودت آن مبلغ اقدام کرده اما مکلف است حق‌بیمه دوران همکاری کارگر را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند.
آیا کارفرما می‌تواند فرد را بعد از مرخصی زایمان اخراج کند و در صورت اخراج بیمه بیکاری به فرد تعلق میگیرد؟
برای پاسخ به این سوال که آیا کارفرما می‌تواند زنی را بعد از مرخصی زایمان اخراج کند باید به بررسی قوانین کار و بخش‌نامه‌های این موضوع بپردازیم.
دستورالعملی با شماره 49517-19/3/93 توسط کل روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌تصویب رسیده بود که طبق آن زنان در روزهای مرخصی زایمان، پس از مرخصی زایمان و در دوران شیردهی (تا پایان 2 سالگی فرزند) مصونیت عدم اخراج داشته باشند. اما پس از چند سال و به‌دلیل خارج بودن وضع این قانون از حدود اختیارات مرجع وضع‌کننده‌ی آن و همچنین به‌دلیل مغایرت آن با قانون و با استناد به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392،این بخشنامه بهصورت کل باطل شد. بنابراین زنان کارگر و کارمند دیگر در زمان مرخصی بارداری، پس از مرخصی بارداری و در زمان شیردهی فرزند خود مصونیت عدم اخراج نخواهند داشت.
از طرفی طبق ماده 3 قانون ترویج تغذیه با شیر مادر، «امنیت شغلی مادران پس از پایان مرخصی زایمان و در حین شیردهی باید تامین شود». اما این ماده‌ی قانونی به کارگران و کارمندان به قرارداد دائم اشاره دارد.
چون در قرارداد موقت و یا پایان مدت قرارداد، رابطه‌ی کارگری و کارفرمایی خاتمه پیدا می‌کند، توسعه حکم قانون‌گذار و تمدید مدت اعتبار قراردادهایی با مدت موقت تا پایان زمان شیردهی برخلاف بند «د» ماده 21 قانون کار است.
بنابراین با ابطال دستورالعمل یا بخشنامه روابط کار از سوی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، کارگران و کارمندان زن پس از مرخصی زایمان مصونیت اخراج نخواهند داشت و کارفرما می‌تواند برای اخراج نیروی خود اقدام کند.
لازم است بدانید که در صورتی‌که تقصیر و تخلف کارگر دلیل اصلی اخراج او بعد از پایان مرخصی زایمان باشد، ممنوعیت اخراج زنان کارگر شیرده تا پایان 2 سالگی فرزند آنها برخلاف ماده 27 و 165 قانون کار است.
بیمه بیکاری پس از زایمان
در حالت کلی، خانمی که از مرخصی زایمان استفاده می‌کند، پس از اتمام این دوره می‌تواند مجددا مشغول به‌کار در شغل قبلی خود شود. اما اگر به‌هر دلیلی، کارفرما از پذیرفتن خانم خودداری کرده و به‌عبارتی عدم نیاز خود را اعلام و سپس او را اخراج کند، خانم مشمول قانون کار و بیمه بیکاری پس از زایمان خواهد شد.
در چنین شرایطی، خانمی که پس از مرخصی زایمان اخراج شده باید به وزارت کار مراجعه و برای ثبت شکایت اقدام کند. با ارائه مدارک و مستندات توسط شاکی، هیئت حل اختلاف وزارت کار به بررسی موضوع شکایت پرداخته و پس از بررسی مدارک، بازرسی از محل کار و همین‌طور بررسی اظهارات طرفین، رای نهایی را صادر خواهد کرد.
در برخی موارد، کارفرما مکلف به پذیرش مجدد نیروی اخراج شده خواهد بود. اما اگر کارفرما از انجام این کار خودداری کرد، کارمند برای دریافت بیمه بیکاری به سازمان تامین اجتماعی معرفی خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در شکایت از کارفرما به‌علت اخراج خانم پس از مرخصی زایمان به آن توجه کرد، قانونی و رسمی بودن مرخصی زایمان است. بنابراین خانم‌های باردار نباید تنها به پذیرش لفظی و کلامی کارفرما مبنی بر دریافت مرخصی پس از زایمان اکتفا کرده و نامه رسمی از کارفرمای خود دریافت کنند.
کارگران ساختمانی، مشکلات و بهترین راهکارها
کارگران ساختمانی به‌دلیل اینکه پروژه‌های ساختمانی معمولا فصلی هستند ممکن است بهصورت پاره‌وقت، فصلی یا روزانه مشغول به کار باشند. همین موضوع باعث شده تا از برخی مزایای مشاغل تمام‌وقت محروم شوند. از طرفی، بیمه کارگران ساختمانی در دسته‌ی بیمهی مشاغل آزاد قرار میگیرد و در نتیجه به این افراد بیمه بیکاری نیز تعلق نخواهد گرفت. در بسیاری از موارد، قراردادی بین کارگر و کارفرما تنظیم نمی‌شود که بزرگ‌ترین چالش یعنی عدم امنیت شغلی را برای کارگران ساختمانی به‌وجود می‌آورد. در این مقاله موارد بسیار متعدد و متداولی از مشکلات این قشر زحمت‌کش بررسی و راهکارهای لازم ارائه شد. بهترین راهکار این است که کارفرما برای خرید بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی از ازکی اقدام کند.
سوالات متداول
- کارت مهارت کارگران ساختمانی چیست؟ کارت مهارت کارگران ساختمانی نوعی گواهینامه است که از سوی سازمان فنیوحرفهای کشور صادر شده و برای ثبت‌نام بیمه کارگران ضروری است.
- مدارک لازم برای ثبت‌نام بیمه کارگران ساختمانی کدامند؟ مدارک شناسایی مانند کارت ملی هوشمند، شناسنامه، قبض برق و تلفن ثابت و کارت مهارت معتبر از سازمان فنیوحرفهای از جمله مدارک لازم برای ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی است.
- آیا به کارگران ساختمانی بیمه بیکاری تعلق میگیرد؟ خیر. باتوجهبه اینکه بیمه کارگران ساختمانی در دسته‌ی بیمه مشاغل آزاد قرار میگیرد مشمول بیمه بیکاری نخواهد شد.
- آیا به کارگران ساختمانی عیدی تعلق میگیرد؟ بله. کارگران ساختمانی مطابق با حقوق روزانه‌ی دریافتی می‌توانند در پایان هر سال عیدی دریافت کنند.
- بیمه کارگران ساختمانی چند سال است؟ کارگران ساختمانی می‌توانند در سن 60 سالگی بدون توجه به تعداد سال‌های بیمه‌ای و با سابقه‌ی 35 سال پرداخت بیمه بدون توجه به شرط سنی، بازنشسته شوند.
چقدر کامله
اصلا دیگه نیازی نیست مقاله دیگه ای بخونی