بیمه کارفرمایی تامین اجتماعی چیست؟ مبلغ بیمه، شرایط و نحوه ثبت‌نام
بیمه کارفرمایی یکی از مزایای سازمان تامین اجتماعی برای کارفرمایان صنفی (اشخاص حقیقی)، اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل‌ها (اشخاص حقوقی) است. طبق ماده ۲ قانون تامین اجتماعی، کارفرما شخص حقیقی یا حقوقی است که بیمه‌شدگان به دستور او کار می‌کنند. در واقع کسی که مدیر یا مسئول کارگاه است، کارفرما محسوب میشود.
اشخاص در بیمه کارفرما می‌توانند با پرداخت ۲۷٪ حق‌بیمه، از کمک‌هزینه خدمات درمانی، مستمری، حقوق بازنشستگی و سایر خدمات تامین اجتماعی بهره‌مند شوند. بیمه کارفرمایی دو نوع متفاوت دارد و شامل کارفرمایان موظف و غیرموظف میشود. در ادامه، مبلغ بیمه کارفرما، شرایط و نحوه ثبت‌نام در سال ۱۴۰۳ را بررسی می‌کنیم.
بیمه کارفرما چیست؟
بیمه کارفرمایی یکی از بیمه‌های اختیاری یا خویش‌فرمای سازمان تامین اجتماعی است که به اعضای هیئت‌مدیره و مدیران عامل اجازه می‌دهد تا از مزایای خدمات درمان، مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی یا حتی فوت استفاده کنند.
البته، طبق بند الف ماده ۴ قانون تامین اجتماعی، افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می‌کنند، بیمه‌شده اجباری هستند. اگر اعضای هیئت‌مدیره شرکت شما حقوق‌بگیر باشند، مشمول بیمه اجباری بوده و در لیست بیمه رد می‌شوند.
در غیر این‌صورت، اگر به آن‌ها مبلغی برای سهم سود یا حق حضور در جلسات پرداخت شود، می‌توانند به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده و یک قرارداد کارفرمایی ببندند. سپس، اسم آن‌ها همراه با سایر کارکنان در لیست بیمه رد و عنوان‌بندی میشود. (رئیس هیئت‌مدیره، عضو هیئت‌مدیره و…)
انواع بیمه کارفرما
بیمه کارفرمایی بر اساس سمت کارفرما در سازمان، به دو دسته تقسیم میشود:
- بیمه کارفرمایان موظف
- بیمه کارفرمایان غیرموظف
در قانون تجارت، «موظف» و «غیرموظف» تعریف شده است. همان‌طور که از نام آن‌ها معلوم است، عضو موظف هیئت‌مدیره کسی است که باید همیشه در شرکت حضور داشته و عضو غیرموظف، کسی است که موظف نیست همیشه در شرکت حاضر باشد!
در ماده ۱۳۴ لایحه قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت، عضو موظف هیئت‌مدیره کسی است که با شرکت یک قرارداد کاری ببندد و در مقابل آن حقوق بگیرد؛ یعنی به‌جز مسئولیتی که در هیئت‌مدیره دارد، سمت دیگری در شرکت نیز داشته باشد. (مثلا مدیر بازرگانی، مدیر حسابداری و…) برای اعضای موظف هیئت‌مدیره باید لیست بیمه رد شده و با آن‌ها مانند کارمندان عادی شرکت برخورد شود.
عضو غیرموظف هیئت‌مدیره کسی است که فقط در جلسات و مجامع شرکت کرده و به‌علاوه حق حضور، سهم سود یا پاداش هیئت‌مدیره دریافت می‌کند. این افراد، مشمول بیمه اختیاری تامین اجتماعی هستند. جدول زیر شرایط بیمه کارفرمایی برای افراد موظف و غیرموظف را نشان داده است:
| عضو موظف | با شرکت قرارداد دارند و بابت شغلشان حقوق دریافت می‌کنند. | بیمه اجباری | حق‌بیمه ۲۷٪ | با ارائه درخواست کتبی، همانند کارکنان عادی پس از بررسی اشتغال به کار و دریافت حقوق، نسبت به درج نام خود در لیست کارگاه اقدام می‌کنند. |
| عضو غیرموظف | با شرکت قرارداد ندارند، حقوق دریافت نمی‌کنند و فقط حق حضور در جلسات و سهم سود می‌گیرند. | بیمه اختیاری | حق‌بیمه ۲۷٪ | می‌توانند طبق بخشنامه شماره ۹ مشترک فنی و درآمد، با عقد قرارداد کارفرمایی در کنار سایر کارکنان در لیست بیمه قرار بگیرند. درصورتی‌که کارکنان شاغل نداشته باشند، می‌توانند بیمه خویش‌فرما بگیرند. |
مراحل ثبت‌نام بیمه کارفرمایی برای اعضای موظف
اعضای موظف هیئت‌مدیره برای ثبت‌نام بیمه کارفرمایی، باید درخواست خود را به‌صورت کتبی به سازمان تامین اجتماعی ارائه کنند. در این مرحله باید فرم قرارداد کارفرمایی تامین اجتماعی را به‌دقت تکمیل کنند. در مرحله بعد، مامورین سازمان شرایط اشتغال به کار و حقوق‌بگیربودن عضو هیئت‌مدیره یا کارفرما در سازمان مذکور را بررسی می‌کنند.
در صورت تایید، پس از تعیین حقوق و دستمزد، مبنای حق‌بیمه تعیین میشود. سپس با انعقاد قرارداد برای او بیمه کارگری رد کرده و نام و سمت او را در لیست بیمه کارگاه درج می‌کنند. توجه کنید که هنگام ارسال لیست بیمه، نام کارفرما باید در ردیف اول لیست بیمه درج شود!
شرایط ثبت‌نام بیمه کارفرمایی برای اعضای غیرموظف سازمان
کارفرمایان صنفی، اعضای هیئت‌مدیره و مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی که از سازمان حقوق نمی‌گیرند نیز می‌توانند بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی را دریافت کنند. برای استفاده از این بیمه، نباید هیچ‌گونه رابطه استخدامی و قراردادی با کارگاه مذکور داشته و تحت‌پوشش بیمه‌های دولتی باشند. همچنین، لازم است حداقل ۱۸ و حداکثر ۵۵ سال داشته باشند.
توجه کنید که اگر سن متقاضی در زمان تقاضای بیمه کارفرما از ۵۵ سال بیش‌تر باشد، باید معادل مازاد سن مقرر سابقه پرداخت حق‌بیمه قبلی داشته باشد. برای مشاهده سوابق بیمه تامین اجتماعی با کد ملی، می‌توانید به سایت رسمی این سازمان مراجعه کنید.
مبلغ بیمه کارفرما؛ نرخ حق‌بیمه کارفرمایی چقدر است؟
با درنظرگرفتن حق‌بیمه بیکاری (که شامل کارفرمایان نمی‌شود)، ۳٪ از حق‌بیمه مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره کم خواهد شد؛ بنابراین، حق‌بیمه کارفرمایی در سال ۱۴۰۳ (با رعایت میزان افزایش سالیانه مزد و حقوق مصوب شورای عالی کار)، ۲۷٪ است.
مهلت پرداخت بیمه تامین اجتماعی برای مشمولین بخشنامه ۹ مشترک فنی و درآمد (بند ۱۰)، پایان آخرین روز ماه بعد از ارسال لیست بیمه است. کارگاه‌های مشمول طرح معافیت از پرداخت حق‌بیمه سهم کارفرما (تا ۵ نفر کارگر)، باید حق‌بیمه را تا پایان آخرین روز ۲ ماه بعد از ارسال لیست بیمه بپردازند.
تعیین حقوق و دستمزد مبنای حق‌بیمه کارفرما
میزان دستمزد مبنای پرداخت بیمه کارفرما، بین حداقل و حداکثر دستمزد قانونی تعیین‌شده در سال موردنظر است. مبنای دریافت حق‌بیمه نیز به مدت‌زمان بیمه‌پردازی مدیران بستگی دارد. به جدول زیر دقت کنید:
| سابقه بیمه‌پردازی | حقوق و دستمزد مبنای بیمه کارفرما |
| کم‌تر از ۱۰ سال | بین حداقل و حداکثر دستمزد مشمول پرداخت حق‌بیمه (به انتخاب متقاضی) |
| بیش‌تر از ۱۰ سال | میانگین دستمزد در آخرین سال قبل از تاریخ ثبت تقاضا (به شرط آن‌که از از حداقل دستمزد سال کم‌تر نباشد) |
به‌طور‌کلی در ابتدای هر سال مبنای پرداخت حق‌بیمه نیز افزایش پیدا می‌کند (به‌اندازه درصدی که به دستمزد شاغلان اضافه میشود). البته، مبنای پرداخت حق‌بیمه نباید کم‌تر از حداقل دستمزد قانونی و بیش‌تر از حداکثر آن باشد!
دقت کنید که سوابق کارفرمایان حقیقی و مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی (کارگاه‌هایی با حداکثر ۵ کارگر یا مشمول قانون تامین اجتماعی) می‌تواند موردپذیرش باشد؛ به شرط آن‌که بدهی‌های قبلی را پرداخت کرده باشد.
جریمه عدم پرداخت حق‌بیمه کارفرما چقدر است؟
درصورتی‌که پرداخت حق‌بیمه کارفرمایی بیش‌تر از ۳ ماه طول بکشد، قرارداد بیمه لغو میشود. بیمه‌گذار برای ادامه بیمه‌پردازی باید مراحل ثبت‌نام و احراز شرایط را مجددا انجام دهد. درصورتی‌که این تاخیر از ۳ ماه کم‌تر باشد و مبالغ حق‌بیمه معوق در نهایت پرداخت شود، مشکلی برای بیمه‌شده ایجاد نمی‌شود.
اهمیت بیمه کارفرمایی در تامین آینده شغلی
بیمه کارفرما یکی از انواع بیمه‌های اختیاری تامین اجتماعی است که به کارفرمایانی که در یک کارگاه مشغول‌به‌کار هستند اما حقوق نمی‌گیرند، تعلق پیدا می‌کند. بیمه کارفرما می‌تواند به اعضای موظف و غیرموظف هیئت‌مدیره تعلق بگیرد و حق‌بیمه آن، ۲۷٪ است. متقاضیان برای دریافت این بیمه‌نامه باید درخواست خود را به سازمان تامین اجتماعی اعلام کنند تا پس از انجام بررسی‌های لازم، نام آن‌ها در لیست بیمه کارکنان یک کارگاه رد شود.
سوالات متداول
- آیا به مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد؟
خیر، از آن‌جا که مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره مشمول قانون کار نمی‌شوند، به آن‌ها بیمه بیکاری نیز تعلق نمی‌گیرد.
- تفاوت نرخ حق‌بیمه مدیران و اعضای هیئت‌مدیره با سایر کارکنان چیست؟
حق‌بیمه این افراد به‌جای ۳۰٪ (برای کارکنان عادی)، ۲۷٪ است.
- چرا حق‌بیمه کارفرمایی از بیمه کارکنان عادی کم‌تر است؟
زیرا ۳٪ حق‌بیمه بیکاری از آن کسر شده است.
