بیمه انرژی چیست و انواع آن کدام است؟
انرژی یکی از منابع اصلی برای داشتن یک زندگی در آرامش است. انرژی انواع مختلفی دارد و هر کدام از آنها باتوجهبه شیوه تأمین میتوانند مراکز استخراج و تولید متفاوتی داشته باشند که با خطرهایی مواجه است. بیمه انرژی یکی از انواع بیمههای خاص است که پوششهای آن باعث آرامش خیال پیمانکاران و مسئولان خواهد شد. انواع بیمه انرژی فواید بسیاری دارد که میتواند با پیشرفت جوامع و گسترش منابع انرژی بیشتر نمود پیدا کند. باتوجهبه نقش مهم و حیاتی منابع انرژی در زندگی بشر، در این مقاله از بلاگ ازکی به بررسی این موضوع میپردازیم که بیمه انرژی چیست و چه پوششهایی دارد.
بیمه انرژی چیست؟
بیمه انرژی چیست؟ سؤالی است که ذهن بسیاری از افراد را با شنیدن این نوع خاص از بیمه درگیر میکند. بیمه انرژی بهعنوان زیرمجموعهای از بیمه اموال شناخته میشود که پوششهای آن برای صنایع زیر تعریف شده است.
- صنعت نفت، گاز و پتروشیمی؛
- پالایش نفت؛
- پخش و فعالیتهای وابسته به صنعت نفت.
طبق پوششهای بیمه انرژی، کلیه کارخانجات اصلی و جانبی نفت، گاز و پالایش که با هدف اکتشاف، استخراج و تولید نفت و گاز راهاندازی میشوند، تحت پوشش بیمه انرژی قرار خواهند گرفت.
دستهبندی بیمه مهندسی و انرژی
بیمههای مهندسی و انرژی در ۲ گروه اصلی به شرح زیر قرار میگیرد:
بیمههای مهندسی گروه اول
بیمههای مهندسی گروه اول بیمهنامههایی را شامل میشود که در آن طرحهای عمرانی، کشاورزی، صنعتی و زیربنایی در حال ساخت، نصب یا اجرا است. این طرحهای عمرانی، صنعتی و زیربنایی بهویژه شامل طرحهای نفت، گاز و پتروشیمی خواهند بود. بیمهنامههای این گروه تحت پوشش تمام خطر قرار خواهند گرفت.
بیمهنامههای این گروه از بیمههای انرژی و مهندسی، بستگی به میزان ابعاد یا بزرگی طرح، سرمایه و همینطور زمانبندی اجرا خواهد داشت. اینگونه بیمهنامهها معمولاً دارای چند سال اعتبار است. پروژههایی که تحت پوشش بیمههای مهندسی گروه اول قرار میگیرد، از زمان تجهیز کارگاه تا موعد تحویل موقت پروژه هم تحت پوشش بیمه خواهد بود. نکته مهم اینکه پوششهای بیمهنامه مهندسی گروه اول، دوره راهاندازی و نگهداری را هم شامل میشود.
بیمههای مهندسی گروه دوم
بیمههای مهندسی گروه دوم برای بهرهبرداری از موارد زیر کاربرد خواهد داشت.
- بهرهبرداری کارخانه؛
- پل؛
- راه؛
- پالایشگاه؛
- مترو؛
- نیروگاه؛
- فرودگاه؛
- سد؛
- ماشینآلات و تجهیزات راهسازی؛
- سازههای مهندسی؛
- کشاورزی و دیگر ماشینآلات و تجهیزات پیمانکاران؛
- ساختمانی؛
- شکست ماشینآلات؛
- تجهیزات الکترونیکی و رایانه.
نکته مهم: بیمههای گروه دوم اعتبار سالانه دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیمه مهندسی میتوانید مقاله بیمه مهندسی چیست؟ انواع بیمه مهندسی و خطرات تحت پوشش آنها را در بلاگ ازکی بخوانید.
اهمیت داشتن بیمه انرژی
انرژی در انواع مختلف شامل نفت، گاز، انرژی باد، انرژی آب و انرژی خورشیدی نقش بسیار مهمی در پیشرفت یک جامعه دارد. مهمترین بخشهایی که از این منابع استفاده میکنند، صنایع هستند که چرخهای اقتصاد یک کشور را بهحرکت درمیآورند.
باتوجهبه هزینه زیاد تجهیزات و تأسیسات در حوزه انرژی مانند نفت، گاز و پتروشیمی، مسئولان به بیمهنامهای معتبر و کاربردی نیاز خواهند داشت که همان بیمه انرژی خواهد بود. باتوجهبه اینکه ایران جایگاهی قابلتوجه در منابع و ذخایر نفتی و گازی در جهان دارد، اکتشاف، استخراج و بهرهبرداری از این منابع نیازمند استفاده از دستگاهها و تجهیزاتی عظیم و گرانقیمت خواهد بود که ممکن است در طول دوره اکتشاف، استخراج یا بهرهبرداری آسیب ببینند. این آسیب میتواند هزینههای هنگفتی به این صنایع وارد کند که یکی از آنها خارجشدن دستگاهها از چرخه تولید است.
جبران هزینهها و خسارتهای واردشده برای پیمانکاران و مسئولان این حوزه اهمیت ویژهای دارد و چون زمینه فعالیت آنها گسترده و پیچیده است، نیازمند پوششهای مختلفی از این نوع بیمه خاص است. سختی، گستردگی و پیچیدگی فعالیتها در حوزه نفت و گاز، ریسک بروز خطر را افزایش میدهد؛ این موضوع گواه بر ضرورت و اهمیت دریافت پوششهای بیمه انرژی برای جبران خسارتهای واردشده در اثر حوادث مختلف خواهد بود.
پوششهای بیمه انرژی چیست؟
بیمه انرژی خسارتهایی را پوشش خواهد داد که به تجهیزات، تأسیسات و اموال بیمهگذارها در واحدهای درحال بهرهبرداری یا پروژههای در حال ساخت وارد میشود. اکنون که کاملاً با بیمه انرژی چیست آشنا شدهاید، لازم است بدانید که پوششهای بیمه انرژی برای این واحدها چه مواردی را شامل میشود.
پوششهای بیمه انرژی
- بیمه انرژی پروژههای درحال ساخت، عدمالنفع ناشی از توقف در تولید را پوشش میدهد.
- بیمه انرژی کلیه ماشینآلات مورد استفاده توسط پیمانکاران را پوشش خواهد داد.
- بیمه انرژی کلیه خسارتهای واردشده به چاههای نفت و گاز را پوشش خواهد داد. خسارتهای واردشده ممکن است در مراحل مختلفی شامل حفاری یا بهرهبرداری از مناطق ساحلی (خشکی) و فراساحلی (دریایی) رخ دهد.
- بیمه انرژی کلیه خسارتهای واردشده به اشخاص ثالث را پوشش میدهد.
- بیمه انرژی خسارتهای واردشده ناشی از حمل و جابهجایی تجهیزات مورد استفاده را پوشش خواهد داد.
پوششهای بیمه انرژی در بخش نفت، گاز و پتروشیمی
توجه کنید که پوششهای بیمه انرژی در بخش نفت، گاز و پتروشیمی به ۲ گروه اصلی بیمهنامه بخش ساحلی یا خشکی و بیمهنامه بخش فراساحلی یا دریایی تقسیم میشود. بهموجب تبصره ۲ از ماده ۱۰ آییننامه شماره ۷۶ مربوط به نحوه واگذاری بیمههای اتکایی و میزان کارمزد بیمه انرژی و مشارکت در سود آن، بیمه انرژی در بخش نفت، گاز و پتروشیمی به ۲ دسته اصلی زیر تقسیم میشود:
بیمهنامههای بخش ساحلی (Onshore)
بیمهنامههای بخش خشکی یا ساحلی که با عنوان Onshore شناخته میشود، برای فعالیتهایی صادر میشود که در خشکی انجام خواهد شد. از جمله این فعالیتها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عملیات مربوط به اکتشاف و استخراج نفت و گاز شامل چاهها، تأسیسات، دستگاههای حفاری و عملیات؛
- پالایشگاههای نفت و گاز؛
- توسعه پالایشگاههای نفت و گاز؛
- تأسیسات پتروشیمی در حال بهرهبرداری؛
- ساخت و نصب تأسیسات نفت، گاز و پتروشیمی؛
- مخازن نفت؛
- خطوط لوله در حال بهرهبرداری در خشکی؛
- کارخانههای تولید روغن موتور.
بیمهنامههای انرژی ویژه صنعت نفت و گاز و پتروشیمی در حوزه ساحلی
در بیمهنامههای بخش ساحلی که بهعنوان پوششهای بیمه انرژی شناخته میشود، چندین بیمهنامه تعریف شده که ویژه صنعت نفت، گاز و پتروشیمی در حوزه ساحلی است.
بیمهنامه تمام خطر اموال و داراییها
این بیمهنامه ویژه پالایشگاهها، پتروشیمیها و کلیه صنایع فرایندی است که در این حوزه در حال بهرهبرداری است.
بیمهنامه تمام خطر پروژههای خشکی (EAR)
این نوع بیمهنامه ویژه پروژههای ساخت، احداث و نصب پالایشگاهها، واحدهای پتروشیمی، خطوط لوله، صنایع فرایند و سایر واحدهای نفت و گازی است که در خشکی اجرا میشود.
بیمهنامههای مسئولیت جامع
این نوع بیمهنامه کلیه مسئولیتهای قراردادی و قانونی در قبال اشخاص ثالث و همینطور خسارتهای ناشی از آلودگی را پوشش میدهد.
بیمهنامه کنترل چاه (OEE)
این نوع بیمهنامه مخصوص پروژههای حفاری و چاههای نفت و گازی است که در مرحله حفاری یا تولید قرار دارد.
بیمهنامه تجهیزات و ماشینآلات صنعت نفت و گاز
این نوع بیمهنامه ویژه دکلهای حفاری در خشکی، کلیه ماشینآلات پیمانکاری مرتبط با صنعت نفت و گاز و تجهیزات خدمات حفاری است.
بیمهنامههای بخش فراساحلی (Offshore)
بیمهنامههای بخش فراساحلی که با عنوان Offshore شناخته میشود، همانطور که از نامشان پیداست برای کلیه فعالیتهای خارج از ساحل یا دریایی صادر خواهد شد. این فعالیتها به شرح زیر است:
- چاهها؛
- تأسیسات؛
- عملیات و دستگاههای حفاری دریایی؛
- ساخت سکوهای حفاری دریایی؛
- بازسازی سکوهای حفاری دریایی؛
- کلیه موارد مرتبط با اکتشاف و استخراج نفت و گاز از میادین دریایی؛
- بارگذاری جکتها، Deck و … روی Barge؛
- حمل و استقرار تجهیزات در محل نصب در دریا برای ساخت سکوهای حفاری دریایی؛
- سکوهای حفاری دریایی درحال بهرهبرداری؛
- خطوط لوله درحال بهرهبرداری در دریا؛
- لولهگذاری در دریا.
بیمهنامههای انرژی ویژه صنعت نفت و گاز و پتروشیمی در حوزه فراساحلی
برخی از انواع بیمه نفت و انرژی که در حوزه فراساحلی تعریف شدهاند به شرح زیر است:
بیمهنامه سکوها، واحدهای بهرهبرداری دریایی و خطوط لوله
این نوع بیمهنامه فراساحلی ویژه سکوهای استخراج و تولید نفت و گاز، خطوط لوله درحال بهرهبرداری، تأسیسات پالایشی شناور و تأسیسات ذخیرهسازی هستند.
بیمهنامه مسئولیت جامع
این نوع بیمهنامه تمامی مسئولیتهای قراردادی و قانونی در قبال اشخاص ثالث و همینطور خسارتهای ناشی از آلودگی را پوشش میدهد.
بیمهنامه تمام خطر پروژههای فراساحلی یا دریایی (WELCAR)
این نوع بیمهنامه ویژه پروژههای ساخت، احداث و نصب سکوهای دریایی، کلیه سازههای دریایی و خطوط لوله است.
بیمهنامه دکلهای حفاری فراساحلی یا دریایی
این بیمهنامه ویژه دکلهای حفاری فراساحلی یا دریایی، تجهیزات مربوطه و Jack-Up است.
بیمهنامه کنترل چاه (OEE)
این نوع بیمهنامه ویژه پروژههای حفاری و چاههای نفت و گازی است که در مرحله حفاری یا تولید قرار دارند.
اگر در مشاغل سخت مشغول به کار هستید، باید با شرایط بازنشستگی آشنا شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مشاغل سخت کدامند؟ شرایط بازنشستگی مشاغل خطرناک چگونه است؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
عناوین بیمههای حوزه انرژی
تا اینجا با پوششهای بیمه انرژی در حوزه نفت و گاز آشنا شدهاید، اما باید بدانید که شرکتهای بیمهگر برای هر کدام از خطرات و حوادث احتمالی، عناوین بیمهای تعریف کرده است که مسئولان و پیمانکاران باتوجهبه شرایط کاری و محیط کاری میتوانند آنها را انتخاب کنند.
- بیمه حفاری چاههای نفت و گاز در خشکی (ساحلی) یا دریا (فراساحلی)؛
- بیمه تمام خطر پالایشگاهها؛
- بیمه تمام خطر اموال، ماشینآلات و ابزارهای موجود در خشکی و دریا؛
- بیمه تمام خطر کارخانهها و تأسیسات پتروشیمی؛
- بیمه تمام خطر تجهیزات حفاری در خشکی و دریا؛
- بیمه تمام خطر لولهگذاریها برای انتقال در بخش ساحلی و فراساحلی؛
- بیمه بیرونکشیدن سکوی نفتی غرقشده؛
- بیمه انبارداری و بیمه محصولات؛
- بیمه آلودگی محیطزیستی؛
- بیمه عدمالنفع؛
- بیمه تجهیزات زیر دریا؛
- بیمه مسئولیت حقوقی اشخاص ثالث در قبال قراردادها؛
- بیمه مسئولیت شامل قراردادی، قانونی یا فنی.
بیمه انرژی چیست و ضرورت خرید این بیمه خاص
باتوجهبه گستردگی و اهمیت فعالیتهای درحال انجام در حوزه نفت و گاز و گستردگی این صنایع و حساسیت بخشهای مختلف، بیمه انرژی بهعنوان بیمهای خاص اهمیت ویژهای پیدا میکند. تداوم فعالیت این بخش از صنایع به مفهوم تداوم فعالیت صنایع بالادستی تا صنایع پاییندستی در کشور خواهد بود. همانطور که در این مقاله مطالعه کردید، بیمه انرژی بهعنوان زیرمجموعهای از بیمه اموال، موارد متنوعی را پوشش میدهد که همگی برای جبران خسارتهای واردشده در زمان اکتشاف، حفاری، تولید و انتقال ضروری است. بیمه انرژی چیست همان سؤالی است که به آن پاسخ داده شده و باید برای فعالیت در حوزه انرژی خریداری شود.
سؤالات متداول
- تعریف بیمه انرژی چیست؟
بیمه انرژی نوعی بیمه خاص است که برای جبران خسارتهای واردشده به صنایع مهمی چون نفت و گاز و پتروشیمی و پالایش استفاده میشود. - بیمه انرژی زیرمجموعه کدام نوع از بیمهها قرار میگیرد؟
بیمه انرژی در زیرمجموعه بیمه اموال قرار میگیرد و پوششهای آن شامل صنایع وابسته به نفت و گاز میشود. - پوششهای بیمه انرژی چیست؟
پوششهای بیمه انرژی پروژههای در حال ساخت، ماشینآلات مورد استفاده پیمانکاران، حمل و جابهجایی تجهیزات، خسارت واردشده به اشخاص ثالث و خسارتهای واردشده به چاههای نفت و گاز در مراحل حفاری و بهرهبرداری در منطقههای ساحلی و فراساحلی را شامل میشود. - بیمهنامههای بیمه انرژی در بخش نفت و گاز کدامند؟
در بخش نفت و گاز ۲ نوع بیمهنامه تعریف شده که شامل بیمهنامههای بخش ساحلی (Onshore) و بیمهنامههای بخش فراساحلی یا دریایی (Offshore) است. - بیمهنامههای بخش ساحلی چه مواردی را پوشش میدهد؟
اکتشاف و استخراج نفت و گاز از چاهها، تأسیسات، عملیات و دستگاههای حفاری، توسعه پالایشگاه، تأسیسات پتروشیمی درحال بهرهبرداری، مخازن نفت، همه خطوط لوله در خشکی، کارخانههای تولید روغن موتور، ساخت و نصب تأسیسات نفت، گاز و پتروشیمی تحت پوشش قرار میگیرد. - بیمهنامههای بخش فراساحلی چه مواردی را پوشش میدهد؟
اکتشاف و استخراج نفت و گاز شامل چاهها، تأسیسات، دستگاههای حفاری و عملیات دریایی، سکوهای حفاری دریایی، بارگذاری جکتها، حمل و استقرار جکتها و دکها برای ساخت سکوهای حفاری دریایی، بازسازی سکوهای حفاری دریایی و بسیاری موارد دیگر تحت پوشش قرار میگیرند.